Sıhhat Bakanlığı’nın risk haritasında İstanbul’un sarıdan kırmızıya yani riskliden çok riskliye dönmesi sonrası İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bilimsel İstişare Heyeti, ivedilikle alınması gereken önlemleri açıkladı. Altı başlıkta sıralanan önlemler ortasında; dört haftalık kapanma, aşılanma sürecinde hızlanma, test sayısının arttırılması, izolasyon imkanları sağlanması, karantina ve seyahat kısıtlaması, fakir halka maske temini ve kalite denetimi ile sıhhat çalışanlarına dayanak yer aldı.

Yapılan açıklamada, geçen yıl panedeminin baş göstermesiyle hayata geçirilen İBB Bilimsel Müşavere Heyeti’nin; alanında uzman ve uzman isimlerle faaliyetlerini sürdürdüğü hatırlatıldı. Bilimin ve dünya genelinde yaşanan gelişmelerin ışığında tavsiyelerde bulunan Şura, hadise ve mevt sayılarındaki artışın korku verici düzeye ulaşması üzerine ivedilikle alınması gereken önlemleri 6 başlıkta açıkladı.

“TÜRKİYE HADİSE SAYISINDA 5. SIRAYA YÜKSELDİ”

1 Nisan 2021 itibariyle, günlük hadise sayısının 40 bin 806, vefat sayısının ise 176 olarak Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklandığını belirten İBB Bilimsel İstişare Konseyi; Türkiye’nin son 24 saatteki yeni hadise sayısı ile dünyada 5. sıraya çıktığı vurgulandı. İstanbul’da şubat ayı sonunda 100 bin nüfus başına 89.8 olan olay sıklığının 4 kat artarak; 19-26 Mart haftasında 401. 62’ye yükseldiği bilgisini paylaşan şura, İstanbul’un 100 binde olay sayısı bakımından Samsun’dan sonra 2. sıraya yerleştiğinin de altını çizdi.

“HIZLI ARTIŞA KARŞIN KISITLAMALAR GEVŞETİLDİ”

Heyetin açıklamasında ayrıyeten; şubat ayının ortasından itibaren saptanan süratli artışa karşın, 2 Mart’ta hükümet tarafından denetimli olağanlaşma kararları alındığı ve birebir tarihte bir İçişleri Bakanlığı genelgesi yayınlandığı kaydedildi. Genelge ile kapalı olan restoran ve kafeler yüzde 50 kapasiteyle açıldığına, vilayet risk durumuna nazaran sokağa çıkma kısıtlamasından toplu etkinliklere kadar çeşitli alanlarda mevcut kısıtlamaların gevşetildiğine dikkat çekildi.

“TEDBİRLERİN AZALTILMASI BÜYÜK BİR ÇELİŞKİ”

Pandeminin başladığı geçen yılın oranlarının bu yıla nazaran yüzde 10 düzeylerde olmasına rağmen, mescitlerin kapalı olduğu, toplu ibadetlere müsaade verilmediği hatırlatılan bildiride ayrıyeten şu ayrıntılar paylaşıldı:

“30 Mart 2021’de bunlara ek olarak İstanbul Vilayet Hıfzısıhha Kurulu’nca ‘’daha evvel faaliyeti durdurulan halı saha, yüzme havuzu vb. tesislerin (seyirci alınmamak kaydıyla), internet kafe/salonu, bilardo salonu, lunapark, hamam, sauna, masaj salonu üzere işletmelerin açılmasına karar vermiştir. Ayrıyeten ülke genelinde, yaklaşan Ramazan ayı mühletince mescitlerde toplu teravih namazları kılınacağı açıklaması yapılmıştır. Epidemiyoloji bilimi, pandemi ile gayrette alınacak tedbirlerin neler olacağına olgu sayısı artışı, bulaşma katsayısı, aşılama oranları, sıhhat kapasitesi üzere dataları kullanarak bilimsel kriterlerle karar verilmesi gerektiğini söylemektedir. Halkımızın sıhhati kelam mevzusuysa ve bir hafta içinde salgın nedeniyle 1000 vatandaşımız ölüyorsa ekonomik yahut siyasi münasebetlerle önlemlerin gevşetilmesine seyirci kalınmaması gerektiği kanısındayız. Hadise ve mevt sayıları artar, sıhhat çalışanlarımız tükenmiş ve sıhhat kapasitemiz doluluk sonuna ulaşmışken önlemlerin azaltılması büyük bir çelişki yaratmaktadır. İBB Bilimsel Müracaat Şurası olarak bu çelişkiyi ortaya koymak, ihtar misyonumuzu bir sefer daha yerine getirmek ve hemen alınması gerekli tedbirleri kamuoyuna ve karar alıcı yetkililere duyurmak istiyoruz. Vaktinde yapılmayan tedbir ve uygulamalar toplumun sıhhatinin bozulmasına ve ölümlere davetiye çıkarmaktadır. Kaybedecek tek yurttaşımız dahi yoktur.”

“ÇOK DAHA ÖNEMLİ ÖNLEMLERE GEREKSİNİM VAR”

İBB Bilimsel Müracaat Şurası, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın 31 Mart’ta yaptığı, “İngiltere varyantının Türkiye’deki hadiselerin yüzde75’ini oluşturuyor” açıklamasını hatırlatarak, İngiltere varyantının bulaşıcılık suratının çok yüksek olduğu, yayılımının durdurulabilmesi için çok daha önemli önlemlere muhtaçlık duyulduğunu kaydetti.

“HES KODU UYGULAMASI YETERSİZ”

Açıklamasında; yerlere girişte HES kodu uygulaması şartı getirilmiş olsa da salgını durdurma konusunda yetersiz diyen konsey, “Bu uygulama ile yalnızca kendisine PCR testi yaptırmış ve müspet bulunmuş olgular saptanabilmektedir. Halbuki bilinmektedir ki bu hastalıkta olguların yüzde 20-30’nun hiç belirti vermemekte, belirti veren olgularda ise yapılan PCR’larda yüzde 50’lere varan yanlış negatiflik gözlenmektedir. Daha da tasa verici olan ise birçok kişinin geçim badiresi ve zarurî kısıtlama uygulamaları yüzünden ulaşım araçlarından men edilmemek için test dahi yaptırmadan hastalıkla toplum içinde dolaşması gerçeğidir” tabirlerine yer verdi.

İBB Bilimsel İstişare Kurulu’nun epidemiyolojik datalar doğrultusunda hemen alınması gereken önlemleri de şöyle sıraladı:

“UYGUN STRATEJİ DÖRT HAFTALIK KAPANMADIR”

“Pandeminin başlangıcından beri uygun strateji en az dört haftalık kapanmadır. İşsizlere minimum fiyat, kayıt içi ve kayıt dışı çalışanlara tam fiyat, iş yeri sahiplerine kâfi ekonomik ve toplumsal takviye vermek kaidesiyle sıhhat, besin, savunma, güvenlik, ilaç üzere hayati değerdeki bölümler hariç olmak üzere; tüm işyerlerinde çalışma durdurulmalı, mümkün olan her yerde meskenden çalışmaya geçilmelidir. Herkese (evine en yakın markete, fırına ve eczaneye gitmek dışında) daha uzun uzaklıklara hareket kısıtlaması getirilmelidir. Restoran ve kafelerin kapatılması için Ramazan ayı beklenmemeli, acilen paket servise geçilmelidir. Otel restoranları da kapatılmalı, odaya servis yapılmalıdır. Alışveriş merkezleri, halı saha, yüzme havuzları, spor salonları kapatılmalıdır. Halkımızın dini muhtaçlıklarını ve ibadetlerini inançlı bir formda yerine getirebilmeleri için dini otoriterlerce neden toplu ibadet yapılamayacağı konusunda toplum bilgilendirilmeli, konut içi sürdürülebilecek uygun tahliller sunulmalıdır.

“AŞI SURATI ARTIRILMALI”

Salgının bitmesi için en büyük umudumuz aşılanmadır. İBB Bilimsel Müşavere Heyeti olarak teklifimiz; ulaşılabilen aşının vakit geçirmeden uygulanması, günlük yapılan aşı suratının arttırılmasıdır. Burada değerli bir mevzuyu vurgulamak isteriz. Aşı bireyleri salgın hastalığın bulaşmasından değil hastalığın şiddetinden ve olumsuz sonuçlarından korumaktadır. Aşı olmuş kişi hastalığa yakalanabilir ve hastalığı bulaştırabilir. Bu açıdan aşı olunmasının yanında maske, aralık ve hijyen üzere salgın kurallarına tam uyulması gerekmektedir. Başta öğretmenler, okul çalışanları, toplumla yakın temasta bulunan meslek mensupları olmak üzere tüm toplum süratle aşılanmalıdır. Öteki ülkelerde olduğu üzere aşılanma için gelenlerin başka hastalarla temas etmeyecekleri inançlı aşılama yerleri oluşturulmalıdır. Örneğin Aile Sıhhati Merkezleri’mizin birçoklarında bekleme alanları yetersizdir. Bu mevzuda İBB olarak sıhhat merkezlerimizde sorumluluk almaya hazır olduğumuzu tekrarlamak isteriz.

“PCR TEST SAYISI EN AZ İKİ KAT ARTIRILMALI”

PCR test sayımız en az iki kat arttırılmalı, hangi varyantların görüldüğü, kümelenmeler ve bulaş kaynakları tertipli aralıklarla açıklanmalıdır. Öğretmenlere, okul çalışanlarına, halkla yakın irtibata giren tüm meslek mensuplarına (güvenlik vazifelileri, polisler, sürücüler, besin satıcıları gibi) tertipli PCR testi uygulanmalıdır. Hastane ve aile hekimliği merkezleri dışında herkesin inançla gelip test yaptırabileceği alanlar oluşturulmalıdır. Test sonuçları, mutasyon özellikleri, hadiselerin yaş, cinsiyet özellikleri, bulaşma kaynakları vilayet il açıklanmalı ve bölgesel farklılıkları içeren tedbirler süratle hayata geçirilmelidir.

KARANTİNA VE SEYAHAT KISITLAMASI

Müspet saptanan olgulardan mesken şartları müsait olmayan bireyler için otel, yurt ve misafirhaneler tahsis edilmelidir. Ülkeye girişte karantina uygulaması yapılmalı, yüksek ve çok yüksek riskli vilayetlere giriş ve çıkışlar denetim altına alınmalıdır.

FAKİR HALKA MASKE TEMİNİ VE KALİTE DENETİMİ

Muhakkak bir gelir kümesinin altındaki halka muhtarlıklar aracılığıyla çalışanlara günde iki, başkalarına günde bir olmak üzere fiyatsız maske sağlanmalıdır. Ayrıyeten satışta olan maskelerin kalite denetimi yapılmalıdır.

SIHHAT ÇALIŞANLARINA DAYANAK

Sıhhat Bakanlığı tarafından vilayetimizdeki datalar resmi olarak açıklanmamıştır. Lakin alandan aldığımız bilgilere nazaran pandemi hastanelerinde ve başka hastanelerin ilgili kliniklerinde Covid yataklarının büsbütün dolduğunu, ağır bakımlarda çok kısıtlı yer kaldığını göstermektedir. Haziran ayından itibaren tam mesai uygulaması ile salgın sürecinde ağır emek sarfeden sıhhat çalışanlarının iş yükü azaltılmalı, ek atamalarla süratle sayısı arttırılmalı, temas mühletleri kısaltılmalı, en az dört hafta mühletle esnek mesai uygulamasına geçilmelidir. Kısıtlama mümkün olmayacak ise hastanelere talebi azaltıcı ek stratejiler devreye konmalı, teletıp uygulaması yaygınlaştırılmalıdır. Canı kıymetine risk üstlenen sıhhat çalışanlarına emeklerinin karşılığı olan fiyatlar ödenmeli, Covid 19 meslek hastalığı sayılarak gerekli tazminatlar verilmelidir.”

Karar