‘Heybeliada Sanatoryumu nerede ve nasıl gidilir?’, ‘Heybeliada pandemi hastanesi neden Diyanet’e devredildi?’, ‘Sanatoryum ne demek?’, ‘İslami Eğitim Merkezi nedir?’ sorularının karşılıkları internette araştırılıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilen 96 yıllık Heybeliada Sanatoryumu’nun yerine ‘İslami Eğitim Merkezi’ kurulacak. 1924-2005 yılları ortasında hizmet veren tarihi Heybeliada Sanatoryumu, verem başta olmak üzere birçok salgın hastalığın tedavisi için kullanıldı. Sanatoryumda İsmet İnönü ve Rıfat Ilgaz üzere isimler de tedavi edilmişti. Ayrıntılar haberimizde…
HEYBELİADA PANDEMİ HASTANESİ DİYANET’E Mİ DEVREDİLDİ?
Atatürk’ün buyruğu ile kurulan Heybeliada’daki Türkiye’nin birinci pandemi hastanesi ve 200 dönümlük toprağının ‘İslami Eğitim Merkezi’ kurulmak gayesiyle Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredildiği ortaya çıktı.
Yıllarca tüberkülozla savaşta büyük hizmetler veren ve adeta bir okul olan Heybeliada Sanatoryumu, 2005’te Sıhhat Bakanlığı tarafından kapatılmıştı. CHP’li Umut Oran, 100’ü hekim 250 çalışanı ve 660 yatağı bulunan hastanenin akıbeti konusunda CİMER’e sorular yöneltti.
CİMER’den gelen yanıtta, “105 ada 1 parsel numaralı taşınmazın, Diyanet İşleri Bakanlığı ismine tahsisli olduğu anlaşılmıştır” denildi. Oran bu durumu eleştirerek, “İktidar büyük bir aymazlık içinde aklı ve bilimi reddederek yol alıyor. 1924’te kurulan ve verem, akciğer hastalıkları, göğüs cerrahisi konusunda uzmanlaşmış, 80 yıl Türk Milleti’ne hizmet vermiş bir hastaneyi kapatıp, yerini Diyanet’e devretmek ulusal çıkarlarımıza uymuyor.
Atatürk Havalimanı’nın, milyarlık pistlerini kırarak pandemi hastanesi yapmaya çalışıp öbür yandan hazır hastane toprağını kullanmamak büyük bir yanlış. Ne yazık ki coronayla çabada akıl ve bilim yok. AKP iktidarı, yüzyılın salgını ve ekonomik kriziyle karşı karşıyken var olanı kullanmak yerine, mevcudu yok edip savurganlık yapıyor” dedi.
HEYBELİADA SANATORYUMU NEREDE VE NASIL GİDİLİR?
1924-2005 yılları ortasında hizmet veren sanatoryum, İstanbul Heybaliadanın güney tarafındaki Çam Limanı’na bakan bir zirvede, İsviçre’deki bir sanatoryum model alınarak inşa edildi. Başlangıçta 16 yatak kapasiteli olan sanatoryum, ilerleyen yıllarda 100’ü hekim ve hemşire olmak üzere 250 işçisi ve 660 yatak kapasitesiyle dev bir tesise dönüştü. Burası, eski Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, müellif Rıfat Ilgaz ve şair Ece Ayhan üzere isimlere de hizmet verdi. Prof. Dr. Siyami Ersek üzere uzman hekimler yetiştirdi. 2013 yılında ‘Kelebeğin Rüyası’ sineması için sanatoryum binaları restore edildi.
SANATORYUM NE DEMEK?
Bilhassa verem hastalığına yakalanmış kimselerin iyileştirilmeleri için kurulmuş sıhhat kuruluşuna ‘sanatoryum’ ismi verilir.
HEYBALİADA SANATORYUMU HAKKINDA BİLGİLER
Türkiye’nin birinci verem hastanesi olan Heybeliada Sanatoryumu, 1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün buyruğuyla kuruldu. Heybeliada’da 224 dönüm arazinin içinde Rumlar devrinden kalan tarihi bina, ağaçlarla çevrilmiş zirvenin tam ortasında bulunuyor.
Türkiye’nin birinci verem hastanesi olan Sanatoryum, 1924’te Atatürk’ün buyruğuyla Heybeliada’nın Çam Limanı mevkisinde 16 yataklı olarak açıldı. ‘İnce hastalık’ denen veremli hastaları tedavi hedefiyle kurulan hastane, pak havası, binayı çevreleyen çam ağaçları, özel tabip ve hemşireleri ile kısa müddette veremliler için şifa yeri oldu.
ZELZELEDE HASAR GÖRDÜ
Hastalar burada et, süt, bal üzere eserlerle beslendi. 1940’lı yıllarda yönetim ve hemşireler için başka binalar inşa edilerek hastanenin imkanları genişletildi. Sanatoryumun pak havası ve güçlü beslenme, devrin en iyi tedavi formu oldu. Yıllarca veremin en iyi tedavi edildiği merkez olan sanatoryum, birinci darbeyi 1980 yılında aldı. Sıhhat Bakanlığı, dayanağını azaltınca sanatoryum eski günlerini arar hale geldi.
Bir darbe de 17 Ağustos 1999 tarihindeki zelzeleyle geldi. Sanatoryum binaları hasar gördü. Duvarlarda oluşan büyük çatlaklar, yıkılan birtakım kısımlar ve dökülen sıvalar hastalar için risk oluşturdu. Hastalar bir müddet binalara giremedi. Binaların bir kısmı fliyete geçti, kimileri da restore edildi.
HASTA YOK, ULAŞIM GÜÇ
Hasta sayısının azalması ve adaya ulaşım zorluğu dikkate alınarak 2005’te kapatıldı. Hastalar ve işçi, Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Hastanesi’ne gönderildi. 2009 yılında ise tarihi bina çıkan yangınla harabeye döndü. 224 dönümlük topraktaki bina, kümeleri şu anda kullanılamaz halde ve harabeyi andırıyor. 2013’te özelleştirileceği savlarıyla gündeme gelen fakat bu argümanların yalanlandığı sanatoryum, yıllardır bahtına terk edilmiş durumda.
BİNALAR, HARABEYİ ANDIRIYOR
Ada halkı ise durumdan hoşnutsuz. Sanatoryumun hastane olarak açılmasını isteyen ada halkı, daha evvel hastane olmadığı için yaşanan acı vakaları hatırlattı.
Tarihi Heybeliada Sanatoryum binası, 2009 yılında çıkan yangınla harabeye döndü. 224 dönümlük topraktaki bina kümeleri şu anda kullanılamaz halde ve harabeyi andırıyor.
HEYBELİADA SANATORYUM’UNU GOOGLE HARİTALAR’DA GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYIN
Karar
