Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi nedeniyle daralan iktisat tüm kesimlerde kendini göstermeye devam ediyor. Son 6 ayda hammadde, boya ve personellik maliyetlerindeki artış, hazır giyim bölümünde üretimin daralmasına neden oldu. Bilhassa Çin ve Hindistan üzere büyük üreticilerin ağır talebi, hammadde fiyatlarını kısa müddette yüzde 50 civarında artırırken, boyada yüzde 20, işçilikte ise yüzde 22 maliyet artışı yerli üreticiyi son eserde artırım yapmaya itiyor.
TOBB Konfeksiyon ve Hazırgiyim Sanayi Meclis Lideri Erdem Fayat, 2020 Ağustos ayından itibaren polyester elyafın kg fiyatı yüzde 58 artarak 0.83 dolardan 1.31 dolara, pamuğun fiyatı yüzde 40 artarak 10.5 TL’den 14.75 TL’ye ve viskonun fiyatı da ise yüzde 68 artarak 1.40 Euro’dan 2.35 Euro’ya yükseldiğine dikkat çekti.
“SEKTÖR KUR VE HAMMADDE KONUSUNDA KISKACIN İÇİNDE”
Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine nazaran Fayat, kesimin kur ve hammadde konusunda kıskacın içinde olduğunu belirterek, “Hammadde hem dolar bazında hem de içerde TL olarak artıyor. Çin, Vietnam, Bangladeş üzere üreticiler ABD ve AB üzere büyük pazarlardaki açılmalara hazırlık yapmak için her yerden hammadde topluyorlar. Bunlar olurken biz de uyardık. Ocak ayında Türkiye ihracatında kıymetli bir artış yaşanmasının sebebi de bu. Hammadde ihracatına kısa müddet kısıtlama yapılması gerektiğini belirttik. Hazır giyimci, işi açıldığı vakit ne yapacak? Bu açmaza işaret etmeye çalıştık. Bunun emareleri de artık hammadde bulamamak olarak görülüyor” diye konuştu.
“KURLARIN GERİ GELMESİ KARSIZ BİR SÜREÇ BAŞLATTI”
TİM Lideri İsmail Gülle’nin bu bahiste dokumacılık ve hazır giyim birlikleri ile toplantı yaptığını söz eden Fayat, şöyle devam etti:
“Hammadde ihracata gidiyor. Kamunun devreye girmesi gereken bir devir olabilir. O denli bir sürece gittiğimizi düşünüyorum. Dengelerin gerçek hesaplanması lazım. Bir eserin kilogramını 3 dolara mı satarsan ülkenin menfaatine olur yoksa 16 dolara mı? Minimum fiyata gelen artırım var. Öte yandan kurların da geri gelmesi karsız bir süreç başlattı. Hammaddeye pamuklu ve örme kümesinde daha fazla olmak üzere artırım yapıldı. Bunun enflasyona tesiri eser başına yüzde 10 olabilir. Bu yalnızca hammadde için. Bunun dışında personellik var, öteki süreçler ile ilgili artan maliyetler var. Dalda maliyetlerin üçte birini hammadde oluşturuyor. Olağana dönüldüğünde fiyat artışı çok daha süratli formda kendisini gösterecek. Şu an üretici kendi bünyesinde hammaddeyi hazmetmeye çalışsa da piyasa açıldığı anda fiyat artışı çok süratli formda karşımıza çıkacak. Son esere, enflasyon artırımları haricinde yüzde 10-15 ek artış yansıyacağını düşünüyoruz.”
YENİ DÖNEMDE YÜZDE 30 ARTIRIM
Yağmur Dokuma İdare Heyeti Lideri Yavuz Kaya ise yeni dönemde yüzde 30’ları aşan artırım beklediklerini söz ederek, “Yaz döneminde nisan-mayıstan itibaren yüzde 30 hazır giyim enflasyonu bekleniyor. İplik fiyatları yüzde 40-45 yükseldi, boyada yüzde 20 arttı. Dal çalışanlarının yüzde 80’i minimum fiyatlı. Minimum fiyat de yüzde 22 yükseldi” diye konuştu.
İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz de kelam konusu gelişmelerin fiyatlara yansımasının kaçınılmaz olduğunu lisana getirdi.
Karar
