Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi ve dayanağıyla yaban hayatının değerli uzman isimleri Ali Şenel, Burak Doğansoysal, Fırat İşbecer’den oluşan takım öncülüğünde; Türkiye’nin en kapsamlı habitat belgeseli için çekimlere nisan ayında başlandı. ‘Sulak alanlar’, ‘ormanlar’, ‘denizler ve kıyılar’, ‘bozkırlar’, akarsular ve dereler’, ‘dağlar, vadiler ve kanyonlar’ olarak habitatların anlatılacağı ‘Anadolu Kadim Doğa’ isimli belgesel 6 kısımdan oluşacak. Her habitatın en az iki sefer ve dört mevsimde olmak kaydıyla çekimleri yaklaşık 2,5 yıl sürecek.

SULAK ALANLARIN TAMAMI GÖRÜNTÜLENİYOR

Direktör Burak Doğansoysal, ülkemizin sulak alanlarının neredeyse tamamını havadan, karadan hatta bazen suyun içinden görüntülediklerini belirterek, “Umarım izlerken bizim çekerken aldığımız kadar keyif alırsınız. Biraz bekleteceğiz fakat değecek, belgeselimiz 2,5 sene sonra hazır. 64 ülke gezdim, 30’unda çalıştım. Aslanla, jaguarla, kaplanla, gorille göz göze geldim. Hiçbirinde şu anda ülkemde çektiğim yeni belgesel kadar heyecanlanmadım. İnanılmaz bir tempoda çalışıyoruz, umarım bu mükemmel tabiatın hakkını verecek bir iş çıkartırız” dedi.

ANADOLU KADİM TABİAT BELGESELİ

‘Anadolu Kadim Doğa’ isimli belgeselle Türkiye’nin habitatlarının anlatılacağını belirten Doğansoysal; sulak alanlar dışında ormanlar, denizler ve kıyılar, bozkırlar, akarsular ve dereler, dağlar, vadiler ve kanyonlar formunda 6 kısımdan oluşacağını açıkladı. Bu boyutta bütün habitatları kapsayan bir çalışmanın da muhtemelen birinci olacağını kaydeden Doğansoysal, “Dört farklı dönemde her habitatı çalışıyoruz” diye konuştu.

DÖRT MEVSİM ÇEKİM

Çekimlerin nisanda başladığını kaydeden Doğansoysal, “En az iki defa dört mevsimi görmemiz lazım ki habitatları, tüm döngüyü hakkıyla belgeleyebilelim zira yaz, bahar, sonbahar ve kışın hem bitki örtüsü hem hayvanlar değişiyor. Her mevsim genelde kuşlardan oluşan göç eden tipler ile hiç gitmeyen tipler var. Göğüslü hayvanları yazın görüntülemek nispeten daha zorken, sonbahar ve kış ise nispeten daha kolay oluyor” dedi.

BÜTÜN ÇEŞİTLER GÖRÜNTÜLENİYOR

Takıma, manzara direktörü Ali Şenel ve üretimci Fırat İşbecer’in dışında tabiat belgeseline meraklı gençlerin de makul periyotlarda iştirak sağladığını anlatan Burak Doğansoysal, gençlerin büyük ilgi gösterdiğini ve çok önemli müracaat aldıklarını söyledi. Doğansoysal, “Esas vermek istediğimiz bildiri, Anadolu’nun içinde yaşadığımız coğrafyanın A’dan Z’ye bütün tiplerinin, bilhassa jenerasyonu tehlike altındaki ve sembol çeşitlerini, gelecek jenerasyonlara bırakabilmek için görsel envanterini çıkarmak istiyoruz” diye konuştu.

İNSANLARDAKİ YANLIŞ ALGI

Habitatlar üzerinden birtakım doğal öyküler ve doğal döngünün de anlatıldığını lisana getiren Doğansoysal, “Habitatlar korunursa otomatik olarak içindeki canlıları da korumuş olacağımız iletisini iletmek istiyoruz. Yanlış bir algı var ve beşerler yaşadıkları yerde gördükleri canlıların her yerde çok olduğunu düşünüyor. Halbuki o denli değil. Örneğin; en son Tuz Gölü’nde binlerce flamingo mevti oldu. Flamingolar yaşadığı Tuz Gölü havzasında çok bol görülüyor diye her yerde bol değil. Orası iki değerli üreme alanından biri. Bu algıyı kırmaya çalıyoruz, şuur oluşturmak istiyoruz. Gittiğimiz köylerde, ‘Bu kuştan çok var’ diyorlar fakat yalnızca orada ve diğer yerde yok” dedi.

İÇ ANADOLU’DA DURUM MAKÛS

Şu ana kadarki çekimlerde sulak alanların durumuna ait hem iyi hem de berbat görünümlerle karşılaştıklarını anlatan Doğansoysal, şunları söyledi:

“Özellikle Van’daki sulak alanları geçmiş yıllara nazaran çok daha iyi bulduk. Hem su ölçüsü hem de içindeki tıp ölçüsü olarak inanılmaz ileriye hakikat gitmiş fakat İç Anadolu’da yağmur az olduğu ve su çekilmeye devam ettiği için inanılmaz berbat etkilenmiş. Olağanda de bu faaliyetler oluyor lakin yağışla desteklendiği için tesirini daha az hissediyoruz. Bir çobanla konuşuyorum orada, ’25 yıldır sürümü birinci kez buraya sokabiliyorum, burası bataklık, sulak bölgeydi’ dediği Konya civarında bir sulak alan kurumuş.”

GLOBAL ISINMA ÜREME PERİYOTLARINI ETKİLİYOR

Marmara’da Uluabat ve Manyas’ın iyi durumda olduğunu aktaran Doğansoysal, “Son yıllarda gördüğümüz en büyük pelikan sürülerini gördük. Nallıhan’da çekim yaptık, İç Anadolu’da. Orada geçmiş yıllardan daha fazla su var. Su düzeyi sağlıklı olduğu için inanılmaz karabatak sürüsüyle karşılaştık. Van Gölü’nde inci kefali göçü biraz erken başlamış. Sevindirici durum ise göçün gerçekleştiği 2-3 ırmak ağzı var ve tamamında jandarma daima devriye atıyor, kaçak avcılığı neredeyse sıfıra indirmişler. Bu sene nereye gittiysek üreme vaktinin olağan mevsimsel döngünün önünde, en az 10-15 gün erken gerçekleştiğini gördük. Bunun sebebi de büyük ihtimalle global ısınma ve sıcaklık atışı” diye konuştu.

GÖRÜNÜMÜN HOŞLUĞUNA ALDANMAYIN

Bu yıl çok farklı tespitte bulunduklarına da dikkat çeken Doğansoysal, “Konya-Kulu’daki Düden Gölü’nde, 10-12 bin flamingo ve en az 15 cins farklı kıyı kuşu vardı. Oranın avantajı, göl ne kadar kurursa kurusun düden su taşımaya devam ediyor. 15 gün evvel tekrar gittik, göl küçülmüş lakin hala yakın sayıda flamingo vardı lakin orası üreme alanı değil Tuz Gölü’ne gitmek zorundalar. Gölü besleyen tatlı su kaynağını görüntüledik. O damarlar, gölün su düzeyi azaldıkça görülebiliyor. Olağanda gölde su düzeyi yüksekken görülemez. Hasebiyle görünüm olarak büyüleyici ancak su düzeyinin azaldığını gösteren, iyi bir durum değil” dedi.