-Karşı taraf tansiyonu tırmandıracaktır. Siyasi cinayetten telaş ediyorum. Şayet ‘belli kümelerin eline silah alıp aşikâr bireyleri öldürmesi’ yoluna gitmezlerse bir tansiyon olmaz.

-Seçimden sonra atacağımız her adımı bugünden planlıyoruz, çalışıyoruz. Zira Türkiye’nin problemlerinin beklemeye tahammülü yok. ‘Geldik, bunları yapacağız’ dememiz lazım.

-‘Erdoğan gitsin de ne olursa olsun’ tehlikeli bir yaklaşım. Vatandaşın önüne bir sayfalık ‘şunları yapacağız’ tablosunu koyarsınız. Bunda uzlaşı sağlanırsa genel liderler imzalar.

-Anayasa değişikliği davetinin hedefi gündemi değiştirmek. İktisat konuşmayalım, gereksiz tartışma yapalım. Toplumun gündeminde anayasa değil işsizlik, yoksulluk, açlık var.

Tansiyondan uzak duralım iktidarımızı planlayalım

CHP önderi Kılıçdaroğlu, ortalarında KARAR müellifi Elif Çakır’ın da bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı. Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş sürecini, sonrasını ve tasalarını anlattı.

– Erdoğan gitsin de ne olursa olsun çok tehlikeli bir davranış olur. Biz geleceksek ne yapacağımızı bilmek ve hazırlığımızı yapmak zorundayız.

– Grubu de biliyor ki gidecekler ve bütün eforları giderken devleti nasıl soyabiliriz… Kalma talihleri yok. Vatandaş gerçekleri görüyor.

-Erdoğan tansiyonu doruk noktasına çıkarıp seçime gitmek ister. Umarım Türkiye’de o denli bir tablo yaşanmaz. Bu türlü -siyasi cinayetler- dertlerim var.

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Büyük Nakliyeciler Buluşması’na katıldığı Mersin’de gazetecilerle bir ortaya geldi. Öğrencilerin yurt probleminden muhalefetin parlamenter sistem temaslarına, iktidarın sertleşen telaffuzundan devr-i sabık tartışmalarına birçok mevzuyu pahalandıran Kılıçdaroğlu’na nazaran mevcut iktidar Türkiye’yi yönetemiyor. Barınamayan ve Boğaziçi Üniversitesi’ndeki kayyum rektör hareketlerine katılan gençlerin ‘terörist’ ilan edilmesine değinen CHP başkanı “Bu yansıların nerelerden kaynaklandığı ülkeyi yönetenlere bildirilir lakin siz reaksiyonların münasebetlerine bile bakmadan direkt doğruya bunları terörist olarak ilan ederseniz, devleti yönetemediğiniz algısı pekişmiş olur benim gördüğüm de esasen şu anda ülkeyi yönetemiyorlar” dedi. Kılıçdaroğlu’nun sorulara verdiği karşılıklar şöyle:

Erdoğan, Hükümet Sistemi’nden şad olduğunu ve asla parlamenter sisteme geçiş olmayacağını söyledi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

“2017’den bu yana hayatımızın her alanında geriye gittiğimizi görüyoruz. Daima geriye giden ve ülkeyi bir kişinin iki dudağına teslim eden bir yapıyla karşı karşıyayız. Bundan vatandaşlar rahatsız. Hasebiyle güçlü bir parlamenter sistemle; eski anlayış üzere değil -bunun altını ihtimamla çizeyim,- demokrasisi gelişmiş, milletvekillerinin sahiden milletin vekili olduğunu, parlamentonun üzerinde rastgele bir vesayetin olmadığı bir yapıyı istiyoruz. Var olan anayasa, hukuk sistemi askıda. Erdoğan her istediğini yapıyor. Anayasa Mahkemesi kararını uygulamıyorsa hakim kendi talimatı üzerine -zaten terbiyeli bu hakim- bunun için Erdoğan’ın özel bir anayasa yapmasına gerek yok ki her şey askıda, istediğini yapıyor parlamentoda. Bakanlar bizim anladığımız manada bakan değil. Bunun neresini değiştirecekler merak ediyorum.”

Niçin anayasa değişikliği istiyorlar?

“Gündemi değiştirmek için… Ekonomiyi, işsizliği gündemden çıkaralım. Gereksiz anayasa tartışması yapalım. Anayasa yok ki memlekette neyini tartışacaksın. Toplumun gündeminde iktisat, işsizlik, açlık, yoksulluk var. Erdoğan’a nazaran sistem eksiksiz yürüyor. Her dediği oluyor. Tarafsız Cumhurbaşkanları namusu ve gururu üzerine yemin ediyor herhalde onu değiştirip böylelikle bu tartışmayı bitirmek istiyor.”

(Güçlendirilmiş parlamenter sistem) “Biz eskiye dönüşü kabul etmiyoruz. Güçlendirilmiş parlamenter sistem derken yalnızca parlamentonun güçlenmesi değil, parlamentoya seçilip gelen milletvekilleri üzerinden de vesayeti kaldırmak istiyoruz. Biz buna hukuk sisteminin darbe hukukundan arınması gerekir diyoruz. 12 Eylül, 12 Mart devrindeki darbe hukukunun getirdiği siyasi partiler yasası üzere maddelerin da değişmesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye’nin bütün kesitlerin bir masaya oturup bir anayasa yazmaya muhtaçlıkları var lakin bu birden teğe olacak şey değil. Bunun için evvel parlamenter sisteme geçmemiz lazım. Var olan tansiyonları düşürmemiz lazım.”

AK Parti ile birinci 4 hususun değişikliğini istemeleri halinde bir ortaya gelebilir misiniz?

“Biz hiçbir vakit AK Parti’yle bir anayasa değişikliği için masaya oturmayacağız. Oturduğunuz andan itibaren otoriter idareye meşruiyet kazandırmış oluyorsunuz.”

Erdoğan’ı üçüncü sefer Yüksek Seçim Kurulu’nun kabul edeceğini varsayım etmiyorum. Bence 2023’ün ve bugünün en değerli sorunu CHP’nin bu mevzudaki tutumu. Bu bahiste ne diyeceksiniz?

“Yüksek Seçim Kurulu’nun Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı adaylığını reddedeceğini hiç düşünmüyorum. Tam bilakis ‘Hikmet buyurdunuz, zati adaysınız, bana sormaya gerek bile yoktur’ diyecektir. Gelecek talimata nazaran karar verecektir. İster 5 sefer, ister 50 sefer aday olabilir ancak Erdoğan da artık biliyor ki ‘Evet ben gideceğim.’ Yalnızca Erdoğan değil, takımı de biliyor. Gidecekler ve onların bütün eforları giderken devletten neleri götürebiliriz, devleti nasıl soyabiliriz, nasıl para kazanabiliriz… Bir soygun tertibinin son basamağındayız lakin ne yaparlarsa yapsınlar gidecekler. Kalma talihleri yok. Zira sokaktaki vatandaş sonunda gerçekleri görüyor.”

“Erdoğan gitsin de ne olursa olsun çok tehlikeli bir davranış olur. Biz geleceksek ne yapacağımızı bilmek zorundayız ve ne yapacağımızı kamuoyu ile paylaşmak zorundayız. Bugün ittifakın aktörleri, güçlendirilmiş parlamenter sistemde ne anladıklarını oturup kendi mutfaklarında çalıştılar. 50, 100, 150 sayfalık raporlar çıktı. 300 sayfalık raporla kamuoyu önüne çıkamazsınız. Onu fakat meraklısına verebilirsiniz, gazetecilere özetini verebilirsiniz lakin sokaktaki vatandaşa en fazla bir, bir buçuk sayfalık unsurlar tablosu koyarsınız. Biz şunları yapacağız ve maksadımız şudur diye. Bu bir sayfayı geçmemeli. Benim şahsi kantim bunun üzerinde bir uzlaşma sağlanırsa genel liderler da onu imzalarlar.”

Şu anda o denli bir arayış mı var?

“Öyle bir arayış var zati. Şu anda DEVA Partisi, Sdet Partisi, Gelecek Partisi, İYİ Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti Genel Lider Yardımcıları bu bahiste çalışıyorlar. Toplantılardan sonra metin ortaya çıkacak ve genel liderlerine sunacaklar. Üzerinde son biçim verildikten sonra bizler oturup altına imza atacağız.”

Bir takvim var mı?

“Genel Lider Yardımcılarının çalışmasına bağlı. Onlar sonuçlandırırsa biz imzalarız. Burada kıymetli olan unsurları belirlemek. Prensipler konusunda uzlaşırsak, o unsurların yasa unsuruna dönüştürülmesi kolay olur.”

6 partinin bir ortaya gelmesi Millet İttifakı’nın 6 partili hale gelmesinin bir göstergesi mi?

“Diğer genel liderler hakkında konuşma hakkına sahip değilim. O denli bir yetkim de yok lakin şu bir gerçek, şu anda 6 siyasal parti güçlendirilmiş parlamenter sistem konusunda görüş birliği içindeler. Ortaya çıkan raporları okuduğumuzda en son Sayın Babacan’ın raporları vardı, aşağı üst tıpkı şeyleri söylüyoruz. Prensipleri netleştirebilirsek bu türlü birer ikişer cümle ile kıymetli bir arayı almış oluruz.”

Her parti kendi adayını mı gösterecek, yoksa ortak bir adayını mı Erdoğan’ın karşısına muhalefet çıkacak? Son devirde bu bahiste birtakım anketler de yayınlanıyor. Sizin bu hususta bir anket çalışmanız ve tespitiniz var mı?

“Ben de gazetelerden büyük bir keyifle okuyorum. Cumhur İttifakı’nın anlayışı esasen otoriter idare, bir kişi benim diyor, herkes ona tamam diyor, kimsenin itiraz etmeye hakkı yok. Biz ise demokrasiyi savunuyorsak Cumhurbaşkanı adayını belirlerken bir ortaya gelip konuşmamız lazım. Şayet biz bir ortaya gelip oturup konuşmazsak bu olmaz. Bir ortaya gelip oturup konuşacağız, seçimden sonra ne yapacağımızı da konuşmamız lazım. Biz seçimi kazanıp, ülke idaresinde kelam sahibi olduğumuzda atacağımız her adımı bugünden planlamamız lazım.”

Bunu ne vakit yapacaksınız?

“Yapıyoruz. Atacağımız her adımı çalışıyoruz. Her şey hafızamızda duruyor, çalışıyoruz. Zira şöyle; kazandınız, geldiniz, ne yapacağız? Haydi oturup konuşalım. Ülkenin onu beklemeye tahammülü yok. Bugünden hazırlığımızı yapmak zorundayız. Evet geldik, bunları yapacağız dememiz lazım.”

“Benim şahsi kantim, kazandıktan sonra AK Parti de AK Partili milletvekilleri de bizim getireceğimiz düzenlemelere evet diyeceklerdir. Onlara siyaset yapma yolunu Millet İttifakı açtı. Kaygılarından ses çıkaramıyorlar. Milletvekilliği listelerinde yer almayabiliriz diye. Lakin onlar bu tertipten fevkalade rahatsızlar. Münasebetiyle parlamento tabanında iktidar-muhalefet ne ise bütün partilerin rahatlıkla siyaset yapabilecekleri bir yeri inşa etmek istiyoruz. Yoksa biz gelelim öbür tarafı büsbütün susturalım… O vakit nerede bunun demokrasi anlayışı?”

Bu süreçte kaygılarınız, tasalarınız var mı?

“Gerilim konusunda tasam şu: Erdoğan tansiyonu doruk noktasına çıkarıp, seçime gitmek ister ve geniş kitlelerin var olan idare etrafında konuşlanmasını sağlamak için. Biz ise şayet mantıklı davranırsak bu tansiyondan olabildiğince uzak durmamız lazım. Ben bütün milletvekili arkadaşlarıma, vilayet liderlerine söylüyorum. Sakın ola ki işte birisi bir laf edecek, çabucak sokaklara çıkıp… Yok, sakin olacağız. Nasıl olsa değişecek bu sistem, bu türlü gitmeyecek. Tansiyondan kaçınacağız. Benim gördüğüm kadarıyla ittifakı oluşturan öbür partiler de tansiyon istemiyorlar. Bunu kendi ortamızda da tabir ediyoruz. Tansiyondan kaçınmak lazım. Karşı taraf tansiyonu tırmandıracaktır. Çok daha sert bir ortamda siyaset yapmayı nasıl sağlayabiliriz, onun arayışına girecektir lakin ben şundan eminim şayet iş belirli kümelerin ellerine silah alıp, aşikâr şahısları öldürme yoluna gitmezlerse bir tansiyon olmaz. Bütün tahriklere karşın bir tansiyon olmaz. Umarım o denli bir tablo da Türkiye’de yaşanmaz.”

Kemal Beyefendi buradan kastınız ne?

Siyasi tansiyon. (Burada ‘Siyasi cinayetler’ diyor)

Bu türlü korkularınız var mı?

“Böyle telaşlarım var.”

Bu korkuyu hissediyorsunuz, yoksa bunun temeli mi var, bildiğiniz şeyler de var mı?

“Erdoğan’ın şahsen kendi tabirleridir. ‘Dur bakalım daha başınıza neler gelecek’ dedi. Bunu sıradan bir insan söylemiyor. Yani ben söylesem diyecekler muhalefet söyledi. Bir diğer siyasi parti söylese, deriz ki o siyasi parti. Bir sivil toplum örgütü onu da der fakat ülkeyi yöneten ve devletin bütün güçleri elinde olan bir insan bunu söylüyorsa, çok tehlikeli bir cümle. Yani ben önümüzdeki süreçte durun bakalım, daha ben başınıza neler getireceğim, daha siz işin, yolun başındasınız diyor. Açıkça tehdit ediyor.’’

(7 Haziran-1 Kasım ortası hatırlatıldı) Misal korkularınız var o vakit?

“Kaygılarım var evet. Yani Erdoğan iktidardan gitmemek için her yolu deneyecektir. İşin Türkçesi bu. Gitmemek için her yolu deneyecektir. Zira iktidardan gitmenin kendisi için maliyetinin ne kadar ağır olduğunu görüyor.”

Karar