Ayasofya'nın tekrar cami vasfına kavuşmasıyla ve Diyanet İşleri Lideri Erbaş'ın Cuma Hutbesi'nde söylediği “Bizim inancımızda vakıf malı, dokunulmazdır, dokunanı yakar; vakfedenin kaidesi vazgeçilmezdir, çiğneyen lanete uğrar” kelamlarıyla gündeme gelen Fatih Sultan Mehmet'in Ayasofya Vakfiyesi'nde beddua var mı? sorusunu gündeme getirdi.
Ayasofya tartışmalarıyla ilgili Restoratör-Mimar Furkan Al Twitter hesabından yayımladığı, Fatih Sultan Mehmet'in 65 metre uzunluğunda, ceylan derisi üzerine yazılı Ayasofya Vakfiyesi'nin orjinal metnindeki beddua kısımları, tartışmalara sonlandırdı.
Furkan Al'ın paylaştığı, Fatih Sultan Mehmet'in 1462 tarihli vakfiyesindeki “Vakfın tebdili ve iptali için uğraş gösterirse; vakfın ortadan kalkmasına yahut niyetinden ve gayesinden öbür gayeye çevrilmesine kast ederse, vakfın temel hayır kuruluşlarından birinin yerine öteki bir kurum ikama eylemek ve vakfın kısımlarından birine itiraz eylemek dilerse yahut bu manada yapılacak değişiklik yahut itirazlara yardımcı olur veya yol gösterirse; (…) bu tıp haksız süreçlerini palavralar yumağı olan hesaplarına ilhak ederse, açıkça büyük bir haramı işlemiş olur, günah gerektiren bir fiili irtikâb eylemiş olur. Ebediyyen Cehennemde kalsınlar, onların azapları asla hafifletilmesin ve onlara ebeddiyyen merhamet olunmasın” biçimindeki bedduası dikkat çekti.
Furkan Al toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Vakfiye'nin ilgili kısımlarını şöyle aktardı:
Fatih Sultan Mehmed’in Vakfiyesi’nde beddua var mı? Birkaç gündür tebessüm hâlinde takip ediyorum. Buyrunuz: Vakıf Umum Müdürlüğü Neşriyatı, Türk Vakfiyeleri No.1 Fatih Mehmet II Vakfiyeleri, Ankara, 1938. vakfiyenin beddua kısmı:
Bu nüshadaki beddua kısımlarına bakalım:
“Bu koşullar ile vasıflandırılan ve zikredilen düsturlar altında yürütülen mezkûr vakıflar, bu mezkûr hayır kurumları ma’mur olduğu ve varlığını sürdürdüğü surece, bütün kısımları ve başlıklarıyla yürürlükte ola; bütün kanıtları ve sonuçları ile kıyamete kadar devam eyleye; kaidelerinin tamamı olduğu üzere koruma oluna; gelirleri vâkıfça belirlenen masraf sarfiyat fasıllarına harcana.
Şayet bu hayır kuruluşları, yıkılacak olursa, ikinci kere, üçüncü kez ilhir yine inşa oluna.
Bütün bu şerh ve ta’yin eylediğim şeyler, tesbit edilen halde ve vakfiyede yazılı haliyle vakıf olmuştur; değiştirilemez; kanunları tağyir edilemez; asılları gayeleri dışında bir diğer hale çevrilemez; tesbit edilen kuralları ve esasları eksiltilemez;
Vakfa rastgele bir halde müdahale Allah’ın öbür haramları üzere haramdır; Levhi, Kalemi, Arşı Kürsi’yi, gökleri ve yeri koruyan Allah’ın hıfzı ve inayetiyle mahfuzdur; üzerinden mühlet geçtikte bu vakfı tekid edecektir; vakit yenilendikçe vakfı daha da yerleştirecektir.
Allah’ın yarattıklarından Allah’a ve O’nun rü’yetine iman eden, Ahirete ve onun heybetine inanan hiçbir kimse için, Sultan olsun melik olsun vezir olsun beyefendi olsun, şevket ve kudret sahibi biri olsun hâkim yahut mütegallib olsun, özellikle zâlim ve diktatör yönetimciler tarafından tayin olunan, fâsid bir tahakkum ve bâtıl bir nezâret ile vakıflara nâzır ve mütevelli olan olsun ve kısaca insanlardan hiçbir kimse için, bu vakıfları eksiltmek, bozmak, değiştirmek, tağyir ve tebdil eylemek, Vakfı ihmal edip kendi haline bırakmak ve işlevlerini ortadan kaldırmak, asla helal değildir.
“CENEMMDE KALSINLAR, AZAPARI ASLA HAFİFLEMESİN”
Kim ki bozuk teviller, hurafe ve dedikodudan öteye geçmeyen bâtıl münasebetlerle, bu vakfın kurallarından birini değiştirirse yahut kanun ve kurallarından birini tağyir ederse;
Vakfın tebdili ve iptali için uğraş gösterirse;
vakfın ortadan kalkmasına yahut gayesinden ve gayesinden öteki gayeye çevrilmesine kast ederse, vakfın temel hayır kuruluşlarından birinin yerine diğer bir kurum ikama eylemek ve vakfın kısımlarından birine itiraz eylemek dilerse yahut bu manada yapılacak değişiklik yahut itirazlara yardımcı olur veyahut yol gösterirse; yahut şer’i şerife alışılmamış olarak vakıfda tasarruf etmeye azm eylerse, mesela şeri’ata ve vakfiyeye karşıt fermab, berat, tomar yahut talik yazarsa yahut tevliyet hakkı resmi veya takrir hakkı resmi ve gibisi bir şey taleb ederse, kısaca bâtıl tasarruflardan birini işler veyahut bu cins tasarrufları büsbütün geçersiz olan yazılı kayıtlara ve defterlere kaydeder ve bu cins haksız süreçlerini palavralar yumağı olan hesaplarına ilhak ederse, açıkça büyük bir haramı işlemiş olur, günah gerektiren bir fiili irtikâb eylemiş olur. Ebediyyen Cehennemde kalsınlar, onların azapları asla hafifletilmesin ve onlara ebeddiyyen merhamet olunmasın.
Kim bunları duyup gördükten sonra değiştirirse vebali ve günahı bunu değiştirenlerin üzerine olsun. Hiç kuşku yok ki, Allah her şeyi işitir ve herşeyi bilir.”
Haksız bir biçimde bu vakıfları tağyir, ibdâl, tahrif ve ibtal halinde müdahale ve tecavüz eyleyen insan, mevtle karşılaştığı anı, sekerât-ı mevti, kabri müşahede ettiğini ve onun karanlığını, tabutu ve onun içindeki yalnızlık ve vahşeti, Münker meleğini ve heybetini, Nekir meleğini ve onun dehşetli darbelerini, Münker ile Nekir’in sorgulamalarındanki dehşeti, bütün insanların Âlemlerin Rabbi’nin huzuruna çıktıkları günde Allah’ın huzuruna çıkacağını, o gün hiç bir nefsin başka bir nefis için hiçbir şeye malik olamayacağını ve o gün her şeyin dizgininin Allah’a ilişkin bulunacağını hatırlasın.
Kim, Allah’ın Kitabı’na ve Resülüllah’ın Sünneti’ne muhâlefet ederse, Allah ve Resülü’nün haram kıldığını helalleştirmeye çalışırsa, müslüman kardeşinin vakıflarını bozmaya, hayırlarını tahrib etmeye ve hasenatını iptal eylemeye uğraş gösterirse ve mü’minin hayır kuruluşlarını işlevsiz hale getirmeye truz ederse, artık Allah’ın gadabı ile dönmüş olur; son durağı ve oturağı Cehennemdir; Cehennem ne makus bir varılacak yerdir;
Allah onun hesaba çekicisi, azabın en azgın olanlarıyla azaplandırıcısı ve ikabın kanunlarıyla cezasını vericisidir. “O gün zalimlere ileri sürecekleri mazeretleri yarar vermeyecektir; onlar için yalnızca la’net vardır; onların varacakları cehennem ne makûs bir menzildir.
O gün her nefis kazandığı günahlar sebebiyle rezil ü rüsvay olacaktır; o gün zulüm yoktur; elbet Allah hesabı çok süratli yapandır. Allah hoş amel işleyenlerin fiyatlarını zayi kılmaz.
Karar
