Tarımda maliyet artışı durdurulamıyor. Başta gübre olmak üzere çabucak hemen tüm kalemlerde yüksek artışlar yaşanıyor. Maliyetleri karşılayamayan çiftçi ya tarladan çekiliyor ya da eserini tarlada bırakıyor.

Tarımdaki maliyet artışları çarşıyı pazarı yangın yerine çevirdi. Fiyatlar her geçen gün katlanırken hükümet yaptığı kontrollerle yüksek artışların sorumlularını arıyor. Lakin sorun raflarda değil maliyetlerde. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), açıkladığı Temmuz 2021 Ziraî Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) tüm vakitlerin rekorunu kırdı.

Ziraî girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE), 2021 yılı Temmuz ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 1,98, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 14,44, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 29,38 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 19,05 arttı.Yıllık artışta bir evvelki tepe, kur krizinin tesiriyle Ekim 2018’de ulaşılan yüzde 27,71’lik orandı. Haziran 2021’de oran yüzde 27,65’le rekor düzeye yaklaşmıştı. Yıllık değişime bakıldığında üst üste 12. ayda yükseliş kaydedilmiş oldu.

Ocak 2016’da başlatılan endeks, bugüne kadarki en yüksek seviyeyi gördü. Ana kümelerde bir evvelki aya nazaran ziraî yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 0,68, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 2,20 artış gerçekleşti. Bir evvelki yılın birebir ayına nazaran, ziraî yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 27,01, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 29,78 olarak kaydedildi.

Aylık en fazla artış yüzde 6,16 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt kümesinde oldu. Öte yandan aylık en fazla yükselen öteki alt kümeler ise yüzde 3,79 ile güç ve yağlar ve yüzde 3,10 ile bina bakım masrafları oldu. Buna karşılık, aylık en az artış gösteren alt kümeler ise yüzde 0,55 ile tohum ve dikim gereci ve yüzde 0,71 ile makine bakım masrafları oldu. Bir evvelki aya nazaran azalış gösteren tek alt küme ise yüzde 0,44 ile gereçler olarak hesaplandı. Yıllık en fazla artış yüzde 62,43 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt kümesinde yaşandı.

Yıllık en fazla artış gösteren öbür alt kümeler ise yüzde 48,07 ile çiftlik binaları (ikamet emelli olmayanlar) ve yüzde 43,37 ile bina bakım masrafları oldu. Buna karşılık, yıllık en az artış gösteren alt kümeler ise yüzde 9,90 ile tohum ve dikim gereci, yüzde 12,23 ile ziraî ilaçlar ve yüzde 18,79 ile materyaller oldu.

GÜBRE FİYATLARI YILLIK YÜZDE 62 ARTTI

Tarımın temel girdilerinden yıllık en fazla artış yüzde 62,43 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt kümesinde oldu. Aylık bazda ise yeniden en fazla artış tıpkı kümede yüzde 6,16 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt kümesinde yaşandı. Tarımda kullanılan kimyasal gübreler rekor kırarken Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı 2 milyon çiftçiden yalnızca 52 bini organik tarım yapıyor. Organik tarımın azalmasıyla birlikte artan kimyasal gübre kullanımı hem toprağı hem de yeraltı sularını kirleterek tarım alanlarını yok etme tehlikesi yaratıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 26 Temmuz’da açıkladığı datalara nazaran kimyasal gübre kullanımı 10 yılda 5 milyon ton arttı.

GERÇEK DURUM ÇOK DAHA MAKÛS

Tarım-GFE’nin temmuz’da aylık yüzde 1,98, yıllık bazda ise yüzde 29,38 artmasını kıymetlendiren DEVA Partisi İktisat Siyasetleri Başkanlığı, maliyetlerle üretici fiyatlarının başabaş noktaya geldiğini vurguladı. DEVA Partisi’nden toplumsal medyada yapılan açıklamada “TÜİK’in makyajlı datalarına nazaran bile girdi fiyatlarıyla üretici fiyatları başa baş noktada. Gerçek durum çok daha makus. Tarımda üretimi anlamsız hale getirdiniz. Hâlâ tahlili yanlış yerlerde arıyorsunuz” sözlerine yer verildi.

VERGİLER YÜKSEK DAYANAKLAR YETERSİZ

Hükümetin fahiş fiyatları denetlemesine tarımdaki maliyetlere dikkat çeken Dünya Gazetesi Tarım müellifi Ali Ekber Yıldırım “Çiftçinin kullandığı; gübre değerli, tohum değerli,ilaç değerli,mazot kıymetli,sulama elektriği değerli,vergiler yüksek, takviyeler yetersiz.İthalatla çiftçiyi üretimden koparıyorsunuz sonra da etiketlerdeki fahiş fiyata hatalı arıyorsunuz. Hatalı aşikâr değil mi?’’ değerlendirmesinde bulundu.

SU KAYNAKLARI GERÇEK KULLANILMAMAKTA

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye verdiği soru önergesinde kuraklık sonucu su kaynaklarının giderek azaldığı ülkemizde, su kayıplarının önlenmesine yönelik hangi çalışmaların yapıldığının açıklanmasını istedi. Soru önergesini yanıtlayan Pakdemirli, 2019 yılındaki su kayıp oranının yüzde 37 olduğunu açıkladı. Pakdemirli, 2023 yılına kadar su kayıp oranının yüzde 30’a indirilmesi için çalışıldığını söyledi. Gürer, dünyada suyun kıymetinin giderek arttığını belirterek “Ülkemizde su kaynakları yanlışsız kullanılmamaktadır. Suda yüzde 37 kayıp önemli bir sayıdır. 20 yıldır iktidarda olan AK Parti’nin bu mevzuda da yetersiz kaldığı görülmektedir. 20 yılda yapılamayan 3 yılda nasıl başarılacaktır. Su idaresinde de mevcut iktidar sınıfta kalmıştır. Ülkemizde tarım alanlarında yaygın olarak salma sulama kullanılmaktadır. Çağdaş sulamaya kâfi oranda geçilememiştir. Bakanlık bu bağlamda gerekli çalışmalarda çiftçiye verilmesi gereken dayanak ve eğitimi de sağlayamamıştır. Ülkemizde bu süreç yanlışsız yönetilmezse 50 yılda önemli su sorunları olacağını bilim insanları tabir etmektedir” dedi.

TARIMDAKİ KAYIP ALAN 2 NİĞDE BÜYÜKLÜĞÜNDE

Yaşanan iklim krizleri, ekonomik zorluklar her geçen gün tarım yapmayı zorlaştırıyor. Gereğince desteklenmeyen çiftçi tarlasını işleyemez hale geldi. İşlenmeyen milyonlarca hektarlık ziraî alan yok oldu. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de 19 yılda 2 Niğde büyüklüğünde tarım alanı kaybedildiğini belirtti. 2001 yılında 40 milyon 967 bin hektar olan toplam tarım alanın 2020 yılında 37 milyon 762 bin hektara; işlenen tarım alanının ise tıpkı süreçte 23 milyon 740 bin hektardan 19 milyon 958 bin hektara gerilediğini belirten Gürer “Niğde ilinin yüzölçümü 14 bin 294 kilometrekaredir. Bu da göstermektedir ki ülkemiz, 2001 yılından 2020 yılına kadar 2 Niğde ili büyüklüğünde hem işlenen hem de toplam tarım alanını kaybetmiştir” tabirlerini kullanmıştı.

MALİYETLER BİR YILDA 46 BİNDEN FAZLA ÇİFTÇİYİ YOK ETTİ

Son bir yılda 46 bin 923 kişi tarım yapmaktan vazgeçti. CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, daha evvel açıkladığı datalara nazaran, 3 yılda 184 bin 154 ziraî işletmenin kapısına kilit vurulduğunu belirtmişti. Şevkin, 2016 yılında Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı işletme sayısının 2 milyon 267 bin 176 olduğunu bu sayının süratle düştüğünü ve 2019 yılında 2 milyon 83 bin 22’ye gerilediğini söyledi.

Karar