İYİ Parti İktisat Siyasetleri Lideri Erhan Usta, Gündem Özel’de açıklanan Temmuz ayı enflasyon sayılarını kıymetlendirdi, “Son 20 yılın en büyük enflasyonu. Temmuz ayında negatif bile gelebilirdi. Bu sayılar, dünyaya nazaran de çok yüksek. Enflasyon karşısında ücretliler ve daha alt bölümler ziyan görüyor. Enflasyon en çok bu kesitleri eziyor. ‘Çalışanları enflasyon karşı ezdirmeyeceğiz’ kelamı havada kalıyor” dedi

Temmuz ayı enflasyon sayılarını kıymetlendiren Usta, şunları kaydetti:

“Enflasyonda rekor üstüne rekor kırılıyor. Son yılın da en yüksek Temmuz’u, 1,80 geldi. Olağanda bu aylarda, bu enflasyonun negatif gelmesi dahi beklenirdi. Yıllık enflasyon tüketicide yüzde 19. Üretici de yüzde 45. Bunlar, çok yüksek enflasyon sayıları. Dünyada enflasyon trendinde artışlar var fakat dünya enflasyonsuzluk külfeti çekerken, öteki bir sözle ABD ve AB ülkeleri enflasyon ölçülerini bir ölçü artırmaya çalışırken dahi biz de enflasyon çok yüksekti. Tekrar burada bir tedbirsizlik var.”

“TÜİK ÇALIŞANLAR İÇİN ENFLASYON SEPETİ HAZIRLAMALI”

Yüksek enflasyonun yüksek faiz getirdiğini de hatırlatan Usta “Memurun bu enflasyon altında ezilmemesi mümkün değil. Hem emekli maaşlarında hem de çalışanların maaşlarındaki ayarlamalar, enflasyon dikkate alınarak yapılıyor. Bir kez açıklanan bu enflasyon gerçek hayatı ne kadar yansıtıyor? İşin bir o boyutu var; TÜİK sayılarına baktığımızda yüzde 40’ın üzerinde artan o kadar çok eser var ki… Ve bu eserler yaygın halk kitlelerinin kullandığı eserler.

Margarine bakıyorsunuz yüzde 53, ayçiçek yağı yüzde 63, bal yüzde 30 artmış. Tahminen emekliler ve çalışanlar için başka bir enflasyon sepetinin açıklanması gerekir. Yüzde 19 yanlışsız ve yanlış onu tartışmıyorum. Yüzde 19’u gerçek kabul etsek bile dar gelirli bölümün ağır olarak kullandığı eserlerde enflasyon daha fazla. Hasebiyle onların enflasyonu yüzde 19’un çok daha üzerinde. Bunlar için tekrar TÜİK tarafından bir enflasyon sepeti açıklanmalı. Emeklilerin ve çalışanların maaşlarının buna nazaran ayarlanması lazım. Bu birinci konu.”

Türkiye’nin yüzde 7 büyüdüğünü, ikinci çeyrekte de büyümenin yüzde 20 olacağının beklendiğini hatırlatan Usta, büyümeden çalışanların da hisse alması gerektiğini söyledi.

Usta, şunları kaydetti: “Eğer bir büyüme varsa, bundan emekliler ile çalışanların da faydalanması gerekir. Şayet bir çalışanın maaşı yalnızca enflasyon kadar artırılıyorsa, büyümeden rastgele bir hisse alınmıyorsa, o çalışan refahtan hiçbir katkı yok demektir. O büyüme onun için hiçbir şey söz etmiyor. Demek ki refahtan bu kısımlar faydalanamıyordur.”

“EN ÇOK ÇALIŞAN KESİM EZİLİYOR”

Çalışanları önemli bir gelir kaybına uğradığını vurgulayan Usta, şunları kaydetti:

“Çalışanların maaşları şayet enflasyona nazaran ayarlanacaksa özel bir enflasyon sepeti olmalı. İki refahtan da hisse vermek durumundayız. Büyümeye baktığımızda, finans kısmı büyümüş yahut birtakım firmaların yararlarında bir azalma yok. Hatta onların kar hisseleri birinci çeyrekte arttı bile. Enflasyona karşı kendini koruyamayan kesim; sabit gelirli kesim. Fiyatlı kesim ve daha az geliri olan; esnaf, çiftçiler… Bunların gelirlerinde önemli azalma var, onlar için farklı bir siyaset uygulanmalı. ‘Çalışanları enflasyon altında ezdirmeyeceğiz’ kelamı maalesef Türkiye’de havada kalıyor. Enflasyonun altında sabit gelirliler maalesef eziliyor, enflasyonun bu türlü bir yıkıcı tesiri var.”

“TÜRKİYE MUHTAÇLIK DUYDUĞU BÜYÜMEYİ FİNANSE EDEMİYOR”

İktisatta öncelikle inanç ve istikrarın sağlanması gerektiğini belirten Usta, şunları söyledi:

“Erdoğan ve kabinesinin yaptıklarına piyasaların hiçbir halde inancı yok. İnancı artırıcı, istikrarı sağlayacağı siyasetlerin öncelikle hayata geçirilmesi lazım. Hukuk sisteminin çalışmadığı, mahkemelerin bağımsız olmadığı, mülkiyet hukukun zedelendiği bir ülkede itimat ve istikrardan bahsetmek mümkün değil. Bugünkü hükümetin uygulamaları nedeniyle bugün Türkiye’ye kaynak girişi olmuyor. Bizim kaynaklarımız, Türkiye’nin gereksinim duyduğu büyümeyi finanse edemiyor. Münasebetiyle bizim yabancıdan gelecek kaynağa muhtaçlığımız var. Bu kaynakları da uzun vadeli ve ucuz olması lazım.”

“KREDİ ALAN ALTINA KOŞTU”

Güvensizlik iklimi nedeniyle yabancı kaynakların ülkeye giriş yapmadığını hatta yerli yatırımcını da sistem dışı kaldığını belirten Usta, şöyle devam etti:

“Yerli yatırımcılar da kaynaklarını dışarıya taşıdı. Dışarıya çıkaramayan da sistem dışına çıkardı. Geçen yıl 25,5 milyar dolar civarında altın ithalatı oldu. O da hükümetin uyguladığı yanlış siyasetlerden biriydi. Çok bir kredi genişlemesi oldu, bankalar kredi vermeye zorlanınca onlarda gereksinimi olanlara değil, daha sağlam firmalara kredi verdiler. O firmalar ya da bireyler gidip altın ithal etti, bu rekora sebep oldu. Altın da sistem içinde kalmadı, yalnızca bizim hesaplarımıza 10 milyar doların üzerinde sistem dışına çıkarılan altın stoğu oluştu. Bunların hepsi inanç iklimi ile alakalı. İnanç iklimi olmadığı için yabancılar gelmiyor yerli yatırımcı da sistem dışına çıkıyor.”

“MİLLİ GELİR OLMASI GEREKENİN ALTINDA”

2008 sonrası Türkiye’de iktisadın yine bozulduğunu belirten Usta, şunları kaydetti:

“2002’de yüzde 31’lik bir Üretici Fiyat Endeksi, üretici enflasyonu alan hükümet şu anda üretici açısından enflasyonu yüzde 45’e getirdi. 2002’ye nazaran artık birçok makro gösterge daha berbat. Borçluluk durumu, büyüme performansı, hangi göstergeye bakarsanız bakın daha makus. O günlere nazaran enflasyon bir ölçü düzgündü. Lakin enflasyonda da üretici enflasyonuna baktığımızda, devraldığı üretici enflasyonu çok üzerinde bir enflasyon ile Türkiye karşı karşıya. Doğal üretici ile tüketici ortasında fark biliyorsunuz; bir hizmet dalı var. Üretici enflasyonunda bir hizmet dalı yok, bir de vergiler yok. Olağanlaşma ile birlikte hizmet kesiminde çok önemli fiyat artışları göreceğiz. Şu kapalı ya da iş yapamaz durumda oldukları için, önemli fiyat artışları olmadı. Bir olağanlaşma olabilirse, enflasyona bir baskı da oradan gelecek. Onun dışında Merkez Bankası’nın açıkladığı bir raporuna nazaran, Türkiye’de bir çıktı açığı var. Yani ulusal gelir olması gerekenin daha altında.

“BU İDARE ŞEKLİ DEĞİŞMEZSE…”

Alışılmış bu çıktı açığının da kapatılması öngörülüyor. Bunun kapanması durumda, oradan da tekrar talep istikametli bir enflasyon ile karşı karşıya kalacağız. Enflasyon açısından da önümüzdeki devrin parlak olmadığını, dünyada emtia fiyatlarının arttığına tekrar dünyada enflasyonu artacağı, oralardan da gelecek baskıyı göz önünde bulundurarak hükümet hareket etme durumunda. Hasebiyle enflasyona yönelik olarak önümüzdeki günler için de doğrusu ben çok optimist değilim. Bu idare şekli devam ederse, en küçük içeriden ya da dışarıdan gelecek şokla dolar üzerinde bunun tesirini göreceğiz. Bir kur şoku yaşanması durumunda enflasyonun üste yanlışsız gideceğini göreceğiz. O da önümüzde değerli bir risk olarak duruyor. “

Erhan Usta’nın başka açıklamaları şöyle:

“Vaka sayıları yine arttı, önümüzdeki devirde kapanmaların olacağı konuşuluyor. Bu türlü bir şey olursa, hükümet artık esnafa ve hizmet bölümüne direkt yardım yapmalı. Verilen krediler bankacılık sistemi üzerinde de baskı oluşturacak. Pekala, vatandaşa nasıl para bulunacak? Kamu-özel iş birliği projelerinden rastgele bir kısıtlama yapılmadı mesela. Hükümet, garanti verdiği şirketlerden de fedakarlık yapmasını istemeli.

Tasarruf edilmesi gereken yerlerde, tasarruf yapılmıyor. Örneğin Saray’da hiçbir tasarruf yok. Tasarruf genelgesinde bile Saray yok. Zarurî muhtaçlıklar için para yok lakin şatafat için harcama yapılıyor. Türkiye’de şu an çıktı açığı var; başka bir sözle Türkiye’de ulusal gelir düşüyor. Enflasyon konusunda da olumlu bir durum yok, yine bir kur şoku yaşarsak enflasyon daha da yükselir.

(Yangınların mali boyutu) Hayvan popülasyonu ziyan gördü, seralar yandı. Çiftçilerin meskenleri yandı, ziyanları için geniş kapsamlı bir proje hazırlanmalı. Çiftçi düşmanı bir Tarım Bakanı’mız var. Yangınların bu kadar büyümesinin nedeni de Tarım Bakanı’dır. Bu kadar şeyden sonra Tarım Bakanı istifa etmeli, bu idare anlayışı ile geniş çaplı bir proje de hazırlanmaz.”

Karar