Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM’nin yeni yasama yılının açılışında yaptığı konuşmasında Uygur Türklerinden kelam etmesi bu hususta bir birinci olarak değerlendirildi ve Doğu Türkistanlılarca memnuniyetle karşılandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Doğu Türkistan ile ilgili tek cümlelik konuşması şöyle: Çin’in toprak bütünlüğü temelinde Uygur Türklerinin insan haklarından en geniş manada istifade edebilmelerinin de takipçisi olacağız.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’in bu konuşması Türkiye’yi 20 yıldır yöneten AK Parti Genel Lideri olarak bugüne kadar TBMM’nin açılış merasiminde Uygur Türklerinden birinci kere kelam etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan bundan evvelki konuşmalarında dünyadaki Türk halkları başta olmak üzere mazlum Müslümanlar problemine değinmiş, lakin Uygurları bu halde açık ve net olarak anmamıştı.

Özgür Asya radyosu Ankara Temsilcisi Erkin Tarım çeşitli siyasi parti üst seviye yöneticileri ile Türkiye’de yaşayan Doğu Türkistanlı aydınların Erdoğan’ın bu konuşmasının ehemmiyeti ve sebepleri hakkında kanılarını ve bu bahisteki yorumlarını sordu.

GELECEK PARTİSİ GENEL LİDER YARDIMCISI ÜMİT YARDIM

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TBMM açılış merasiminde Uygur sıkıntısına değinmesinin değerli olduğunu lakin açıklamanın içeriği bakımından kâfi olmadığını düşünüyorum. Doğu Türkistan’da yıllardan beri soykırım sürdüğünü tüm dünya artık açık ve net olarak biliyor ve farkında. Çin’in Uygur soykırımı Sayın Cumhurbaşkanın dikkatine yeni mi geldi? Geç kalınmış bir açıklama fakat tekrar de kıymetli buluyorum.

Cumhurbaşkanının bu konuşmayı yapmasının 2 kıymetli ana sebebi vardır:

1- Uygur problemi konusunda bizler Gelecek Partisi başta başka tüm muhalefetteki siyasi partileri STK’lar ve bilhassa Türk halkı olarak yıllardır Uygur sorunuyla ilgileniyoruz. Türkiye’deki siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları, Doğu Türkistan sıkıntısını çeşitli formlarda gündeme getirmektedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Uygur Türkleri sorununu kamuoyu baskısı sebebiyle ele almak zorunda kaldığını düşünüyorum.

2- Doğu Türkistan sıkıntısı konusunda, batılı ülkelerin idareleri ve Parlamentoları nezdinde değerli kararlar alınmış ve dünyaya ilan edilmiştir. Bununla birlikte Uygurların sorunu uzun müddettir birçok demokrasi ile yöneltilen ülkelerde ve memleketler arası toplumun gündeminde yer almıştır. Batı kamuoyu Türkler Uygurlarla kardeş olduğuna nazaran neden reaksiyon vermiyorlar? Türkiye’de bu ihlalleri takip edecek reaksiyon gösterecek STK’lar yok mudur? formunda Türkiye’ye eleştirel olarak bakıyorlar. Bu ülkeler idareleri ve önde gelen milletlerarası insan hakları Örgütleri( STK’lar) vakit zaman Türkiye’nin kayıtsızlığını eleştiriyorlar. Ben Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Uygur Türkleri sorununu bu iki nedenden ötürü gündeme getirmiş olduğunu ve Doğu Türkistan konusundaki sessizliğini bozmak zorunda kaldığını düşünüyorum.” formunda kıymetlendirdi.

İYİ PARTİ GENEL LİDER YARDIMCISI AHMET EROZAN

İYİ Parti olarak Uygur sıkıntısını kurulduğumuz günden beri daima gündeme getiriyoruz ve baskı ve zulmün sona erdirilmesi için eforlarımızı sürdürüyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan’in TBMM’nin yeni periyot çalışmalarına başlaması nedeniyle açılış merasiminde yaptığı bu konuşması ile Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan Uygurların insan hakları ihlallerine maruz kaldığını fiilen kabul etmiş olmaktadır.

UYGUR ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ LİDERİ DOÇ. DR ERKİN EKREM

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Çin’in Doğu Türkistan’daki baskı, zulüm ve soykırım uygulamalarına karşı uzun müddettir kayıtsız kalması Türk kamuoyu milletlerarası toplum tarafından daima eleştiriliyordu. Bu nedenle Uygur Sorununu bu kez 2.kez gündeme getirmiş olmaktadır.

AKTİVİST HAMİT GÖKTÜRK

Kıdemli bir aktivist ve Doğu Türkistan Vakfı eski lideri ve Uyghurnet.org haber sitesi direktörü de olan Hamit Göktürk Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Uygur Türkleri çıkışını şöyle kıymetlendirdi:

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın o yıllarda Başbakan iken, işgalci Çin’in 05 Temmuz 2009 Urumçi katliamında “Urumçi’de olanlar Adeta Soykırımdır!” çıkışı ile tarihe not düşmüştür. 09 Temmuz 2009’da Roma’da yaptığı bu açıklaması ile Çin’i en şiddetli halde kınamıştır.

Ortadan 12 yıl geçtikten (Çin’i kınamasından bu yana) birinci kere geçen ay BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada Uygur sıkıntısına değinmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan Eylül ayında New York’ta toplanan BM’nin 74. Genel Konseyinde birinci sefer Uygur sıkıntısını tüm dünyanın nezdinde gündeme getirerek İnsan hakları ihlallerinden bahsetmişti. Artık ise, TBMM’nin yeni periyot açılışında Uygur probleminden 2. defa bahsetmesini çok değerli ve bedelli buluyorum. Zira, Sayın Cumhurbaşkanımız BM’de ve TBMM’de Uygur sıkıntısını birinci defa gündeme getirmiş olmaktadır. Bu konuşma çok kısa de olsa Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan Uygurlar, Kazaklar ve başka Müslüman Türklere yönelik insan hakları ihlallerinin olduğunu devletimizin en üst seviye yöneticisi olarak birinci kere tescil etmiş ve bu hak ihlallerini lisana getirmiştir. Bu tarafları ile bu konuşmalarının çok değerli olduğunu düşünüyorum.

İkinci bir sebep olarak: Uzun vakittir, Türkiye’de resmi seviyede Çin’in Doğu Türkistan’daki Türklere yönelik baskı, zulüm ve soykırım cinayetlerine karşı bir kayıtsızlık ve sessizlik olduğu bir vak’adır. Asla hakikat ve insani olmayan bu anlaşılmaz kayıtsızlık ve sessizlik Türk kamuoyu ve muhalefetteki siyasi partilerimizce ve Türkiye’nin önde gelen saygın sivil toplum kuruluşlarınca devamlı eleştirilmektedir. Yani Türk kamuoyunun baskısı buna neden olmuş olabilir. Ayrıyeten, önümüzde seçimler vardır. Bunun da büyük tesirinin olduğunu düşünüyorum.” kelamları ile kıymetlendirdi.

Karar