AA’nın geçtiği son dakika haberine nazaran, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Idaresi (GKRY) dışındaki Avrupa Birliği (AB) üyelerine gönderilen mektupta, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-AB münasebetleri ve bu bağların ilerlemesinin Türkiye için her vakit öncelik taşıyan bahislerin başında geldiğini ve süreçle ilgili AK Parti iktidarı periyodunda çok kıymetli aralar katedildiğini anımsattı.

‘DOĞU AKDENİZ SIYASETLERIMIZIN İKİ ANA AMACI VAR’

Türkiye-AB bağlantılarında 60 yılı aşan şiddetli sınamalar da yaşandığını belirten Erdoğan, şunları kaydetti:

“Son periyotta, Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeler nedeniyle bağlantılarımız yeni bir sınamayla karşı karşıyadır. Bu mektupla sizlere, Türkiye’nin Doğu Akdeniz konusuna yaklaşımını ve problemlerin tahliline yönelik tekliflerini aktarmak istiyorum. Doğu Akdeniz siyasetimizin iki ana gayesi vardır. Birincisi, Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanlarının memleketler arası hukuka uygun olarak, hakça ve adil biçimde sonlandırılması ve kıta sahanlığımızdaki hükümran hak ve yetkilerimizin korunmasıdır. İkinci maksadımız ise Kıbrıs Türklerinin Kıbrıs Adası’nın eşit ortağı olarak, Ada’nın hidrokarbon kaynakları üzerindeki eşit hak ve çıkarlarının garanti altına alınmasıdır.

Bu gayelerimiz çerçevesinde Türkiye, Doğu Akdeniz’in, tüm tarafların iş birliği yaptığı, hidrokarbon kaynaklarının hakça ve adil formda paylaşıldığı, barış ve istikrarın karar sürdüğü bir iş birliği bölgesi olmasını istek etmektedir. Kömür ve çeliğin AB’nin çıkış noktasını oluşturduğu üzere, hidrokarbonun Kıbrıs’ta tahlile ve büyük AB’nin oluşumuna temel oluşturmasını diliyoruz.”

‘GERGİNLİĞİN SEBEBİ TÜRKİYE DEĞİL YUNANİSTAN’

Doğu Akdeniz’de devam eden gerginliğin müsebbibinin Türkiye değil, Yunanistan ve GKRY olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugün geldiğimiz duruma, Yunan-Rum ikilisinin Türkiye’yi ve Kıbrıs Türklerini yok saymaları, tek taraflı adımlar atmaları, oldubittiler yaratmaları ve AB’nin buna 2003 yılından beri seyirci kalması yol açmıştır. Kıbrıs sıkıntısı çözülmeden AB’ye üye yapılan GKRY, Kıbrıs Türklerini yok sayarak 2003, 2007 ve 2010 yıllarında komşu ülkelerle deniz hududu mutabakatları yapmış, 2007 yılında ruhsat alanları belirlemiş, milletlerarası ihaleler açmış ve 2011 yılında birinci sondajını gerçekleştirmiştir.” tabirlerini kullandı.

Yunanistan’ın GKRY ile birlikte, Türkiye’yi Antalya körfezine hapsetmeyi hedefleyen, maksimalist deniz hududu tezlerini (Sevilla Haritası) AB’yi kullanarak Türkiye’ye kabul ettirmeye çalıştığını, bu hudutların ulusal ve AB’nin dış deniz hudutları olduğunu sav etttiğini kaydeden Erdoğan mektubunda, “Yunan/Rum ikilisi bunlarla da yetinmeyerek, Türkiye ve Kıbrıs Türklerine karşı Doğu Akdeniz Gaz Forumu ismi altında bir düzenek teşkil etmiş, ayrıyeten bölge ülkeleriyle Türkiye aykırısı üçlü ve dörtlü işbirliği düzenekleri kurmuştur. Türkiye ise Doğu Akdeniz’de hem kendi hem de Kıbrıs Türklerinin haklarını korumak için diplomasiye yük vermiş, fakat diyalog ve iş birliği çağrılarımız sonuç vermeyince, alandaki adımlarını 7 yıl bekledikten sonra 2018 yılında atmaya başlamıştır.” değerlendirmelerine yer verdi.

‘HAKSIZ VE ADALETSİZ…’

Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanlarının milletlerarası hukuka uygun, hakça ve adil formda sonlandırılmasını savunduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, satşöyle devam etti:

“Bu hedefle Yunanistan ile ön şartsız olarak diyaloga hazır olduğumuzu bir defa daha vurgulamak isterim. Bu çerçevede gerginliğin azaltılması için NATO Genel Sekreteri’nin deniz ve hava ögelerini ayrıştırma teşebbüsüne de başından itibaren takviye verdiğimizi dikkatinize getiririm. Öbür taraftan Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının, yıkılan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ortak kurucuları ve Ada’nın ortak sahipleri olarak hidrokarbon kaynakları konusunda, hakça gelir paylaşımı dahil bir iş birliği sistemi tesis etmeleri gerekir. Bu türlü bir iş birliği sisteminin kurulması için, Kıbrıs sorununun tahlilini beklemeye gerek yoktur. Çünkü Ada’daki her iki taraf da, belirlediği ruhsat alanlarında memleketler arası petrol şirketleri aracılığıyla faaliyet göstermektedir. Bu faaliyetlerin durmasına yahut devam etmesine fakat Ada’daki iki halk birlikte karar vermelidir.

Ayrıyeten, Doğu Akdeniz’de Kıbrıs Türkleri dahil tüm tarafları bir ortaya getirecek, kapsayıcı bir güç iş birliği forumu kurulmasının son derece faydalı olacağına inanıyorum. Türkiye bu istikamette atılacak adımlara her türlü takviyesi vermeye hazırdır.

AB’nin bu niyetlerimize dayanak vermesini, aday ülke Türkiye’ye karşı takındığı taraflı tavrı terk etmesini, Yunanistan’ın ve GKRY’nin maksimalist tezlerine şartsız, haksız yere takviye vermemesini temenni ediyorum. AB’nin ülkeme karşı aldığı bu taraflı tavır, AB müktesebatına ve milletlerarası hukuka terstir. Bu taraflı tavır tahlili zorlaştırmakta, gerginliği arttırmakta ve Türkiye-AB ilgilerine, birçok alandaki ortak menfaatlerimize ziyan vermektedir. Bizim AB’den beklentimiz tarafsız kalması, herkese eşit davranması, diyalog ve iş birliğini desteklemesidir. Üstte bahsettiğim adımlar atılmadan Türkiye ve Kıbrıs Türklerinden Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon faaliyetlerini durdurmalarının istenmesi, haksız ve adaletsiz bir taleptir.”

‘BOYUN EĞMEDİK’

Öte yandan bu hususta Temmuz ayı sonunda AB Periyot Lideri Almanya’nın ricası üzerine Türkiye’nin  sergilediği iyi niyetli tavra, Yunanistan’ın 6 Ağustos’ta Mısır’la imzaladığı sonlandırma mutabakatıyla karşılık vermesinin güvensizliği artırdığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, mektubunda şu sözlere yer verdi:

“Doğu Akdeniz ülkeleri hidrokarbon programlarını ve faaliyetlerini süratle devam ettirirken, Türkiye’ye karşı şer ittifakları sürerken, Kıbrıs Türkleri yok sayılırken, Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip Türkiye’nin kendi karasularına hapsolmasını kimse beklememelidir.

Biz diyalog ve iş birliğine her vakit hazır olduk. Bize AB üzerinden empoze edilmeye çalışılan maksimalist taleplere de boyun eğmedik. Hiçbir ülkenin hakkında gözümüz yok. Lakin hem kendi haklarımızı, hem de garantör ülke olarak, Kıbrıs Türklerinin haklarını koruduk ve muhafazaya devam edeceğiz. Doğu Akdeniz sorunlarına adil ve barışçıl bir tahlil bulabilmek hepimizin ortak sorumluluğudur. Bunun için iş birliği ve diyalog desteklenmeli, mevcut krizi daha da ağırlaştıracak adım ve kararlardan kaçınılmalıdır.

Bizim samimi isteğimiz, 18 Mart Mutabakatı’nın günün şartları da dikkate alarak güncellenmesi ve Türkiye-AB alakalarının tüm taraflarıyla, ortak çıkarlarımız doğrultusunda kademe etap ilerletilmesidir. Bunun yolunun ise yasa dışı göç, terörizm, ticaret, güç üzere pek çok farklı alanda ilgilerimizin müşterek çıkarlarımız için taşıdığı hayati ehemmiyetin farkında olmaktan geçtiğine inanıyor, bu hedefe yönelik pahalı dayanağınızı bekliyorum.”

DOĞU AKDENİZ’DE NELER OLUYOR?

Dünya aylardır Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan ortasında tırmanan tansiyonu konuşuyor. 2009’da bölgede keşfedilen gaz alanlarının akabinde dikkatlerin çevrildiği Doğu Akdeniz, kıyıdaş ülkelerinin deniz sonlarının belirlenememesi nedeniyle tansiyonun merkezine dönüşmüş durumda. Hem Türkiye’nin hem de Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesiti’nin peş peşe askeri tatbikatlar düzenlediği Doğu Akdeniz’de belirlenecek deniz sonları tıpkı vakitte bölgedeki güç kaynaklarının nasıl paylaşılacağını da belirleyecek. Lakin kıta sahanlığı tezlerinde yaşanan ihtilafların derinliği, şimdilik tarafların bir müzakere masasında buluşmasını dahi engelliyor.

Karar