“Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Ait Kanun Teklifi” TBMM Genel Şurası’ndan geçti. 43 unsurluk teklif TBMM’de 254 kabul 113 ret oyu ile kanunlaştı.
Teklif, dernek ve sivil toplum kuruluşlarına ait içerdiği hususlar nedeniyle eleştiriliyor. Bu unsurlar ile teklifin “sivil toplumu susturma emeli taşıdığı” muhalefet ve STK’lar tarafından lisana getiriliyor.
Kanunlaşan teklif, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesine yönelik yaptırım kararlarının uygulanmasına ait yordam ve asılları düzenliyor.
KANUN NELERİ İÇERİYOR?
AKP’nin hazırladığı kanun teklifi, temelde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun kitle imha silahlarının yayılmasının ve finansmanının engellenmesine ait yaptırım kararlarının uygulanmasını içeriyor. Ayrıyeten gerektiğinde cumhurbaşkanına ilgili şahısların mal varlarını dondurulması yetkisini veriyor.
Lakin kanun teklifinin içine konulan ve vakıfların, derneklerin para toplama yöntemlerinde ve kontrollerinde öngörülen yeni düzenlemeler hem STK’lar hem hukukçular, hem de muhalefet partilerinin yansısını çekiyor.
Kelam konusu kanun teklifinin yasalaşması halinde, terör hataları, uyuşturucu kabahatleri ve mal varlığı aklama hatalarında haklarında soruşturma başlatılan bireyler ve misyon yaptığı şuralar içişleri bakanı tarafından vazifeden alınabilecek. Kelam konusu derneklerin idarelerine kayyum atanabilecek. Bu da kâfi görülmezse içişleri bakanı bir derneği süreksiz olarak fliyetten alıkoyabilecek.
KANUN NASIL UYGULANACAK?
Kanun, uygulamayla ilgili olarak Kontrol ve İşbirliği Komitesi oluşturulmasını öngörüyor.
Komite, Mali Hataları Araştırma Heyeti Lideri başkanlığında Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ulusal Savunma Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Hazine Kontrolörleri Konseyi, Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Nükleer Düzenleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Konseyinin en az genel müdür yahut lider yardımcısı seviyesinde olmak üzere bildireceği üyelerden oluşacak.
Komitenin sekretarya hizmetleri Mali Hataları Araştırma Şurası Başkanlığı tarafından yürütülecek.
Görüş ve bilgilerine gerek duyulan kurum ve kuruluşların temsilcileri Kurula çağrılabilecek.
Komite, gerek görmesi halinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan görüş, bilgi ve doküman talebinde bulunabilecek.
Kurul, kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak bilgi ve evrak istediği takdirde talepte bulunulan kişi, kurum ve kuruluşlar, kanunlarda yer alan kararlara dayanarak bilgi ve doküman vermekten kaçınamayacak.
Komite, kamu kurum ve kuruluşlarına uygulamaya ve alınması gereken önlemlere ait olarak görüş bildirebilecek ve teklifte bulunabilecek.
Kamu kurum ve kuruluşları, yasak süreç ve fliyetlere ait bilgi, doküman ve bulgular ile değerlendirmelerini Kurula bildirmekle yükümlü olacak.
Komite, yasak süreç ve fliyetlerin gerçekleştirildiği konusunda makul sebeplerin varlığına istinaden kişi ve kuruluşlar ile deniz ulaşım araçlarının BMGK listelerine eklenmesine ve bu makul sebeplerin ortadan kalkması halinde listelerden çıkarılmasına ait olarak BMGK’ye gönderilmek üzere Cumhurbaşkanına teklifte bulunabilecek.
Yılda en az iki kez toplanacak Kurul, çalışmalarını saklılık asıllarına uygun olarak yerine getirecek.
KANUNA UYULMAMASI DURUMUNDA CEZA NE OLACAK?
Yasaklara muhalif hareket edenler, fiil, daha ağır cezayı gerektiren diğer bir hata oluşturmadığı takdirde, 1 yıldan 8 yıla kadar çeşitli cezalara yahut isimli para cezasına çarptırılabilecek.
Mal varlığının dondurulmasıyla ilgili alınan kararın gereğini yerine getirmeyen yahut yerine getirmekte ihmal yahut gecikme gösteren bireylere, fiil, daha ağır cezayı gerektiren öteki bir cürüm oluşturmadığı takdirde, altı aydan iki yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası verilecek.
Kelam konusu kabahatlerin, kamu vazifesinin sağladığı nüfuz berbata kullanılmak suretiyle ya da bir örgütün fliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, daha ağır ceza verilebilecek.
Kanunun uygulanmasına ait yöntem ve asıllar ile Komitenin çalışma yordam ve temelleri Adalet, Dışişleri, Güç ve Natürel Kaynaklar, Hazine ve Maliye, İçişleri ile Ticaret bakanlıkları tarafından, ortaklaşa hazırlanacak yönetmelikle düzenlenecek. Yönetmelik, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde yürürlüğe konulacak.
Karar
