UNESCO tarafından 2015 yılında Dünya Kültür Miras Listesi’ne alınan Çin Seddi’nden sonra en uzun sur olma özelliğini taşıyan Diyarbakır surlarının sırrı araştırılıyor.

Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Amida Höyük Hafriyat Lideri Prof. Dr. İrfan Yıldız öncülüğünde, Diyarbakır surlarının ‘dirilişi mottosu’ kapsamında tarihi İçkale’de hafriyat çalışmaları kapsamında surların temellerine dayalı araştırma sondaj çukurları açılacak.

Hafriyat Lideri Prof. Dr. İrfan Yıldız, bu çalışmayla sur temelinin ne kadar derinlikte olduğu, temelde kullanılan gereç ile surlarda kullanılan gereçlerin farklılık gösterip göstermediğini, kullanılan bağlayıcı harcın ne olduğunu ve hangi usulün kullanıldığı tespit etmeyi amaçladıklarını söyledi.

Şimdiye kadar yaklaşık 110 metre uzunluğunda, yer yer 3 metre, birtakım yerlerde 8 metre genişliğinde surların tabanındaki toprak dolgu alındığını aktaran Prof. Dr. Yıldız, kelamlarına şöyle devam etti:

“Yaklaşık 2,5 metre dolgu vardı, çabucak hemen hepsi alındı. Çok az bir kısmı kaldı dolgu toprağın. Hafriyat çalışmaları bittikten ve surların tabanı tam olarak açıldıktan sonra bu sefer surların temel kısmına yönelik araştırma çalışmalarımız olacak. Bizim, araştırma çukuru ya da sondaj çalışması dediğimiz çalışmalar yapacağız.

Yaklaşık 4 metre ölçülerinde bir alan belirliyoruz, bu alanda artık sur temellerinin derinliğine nazaran bir hafriyat çalışması yapılacak. Temeller 2 metredeyse 2 metrede durulacak, 3 metredeyse 3 metreye kadar inilecek. Yapılan çalışmada, sur temellerinin ne kadar yükseklikte olduğu yahut tam karşıtıyla ne kadar derinlikte olduğu, temelde kullanılan materyalle vücut duvarlarında kullanılan materyalin misal mi ya da farklı mı olduğu, tekrar temelde kullanılan gereçte bağlayıcı olarak ne cins bir harç kullanıldığını tespit etmeyi amaçlıyoruz.”

Surlarla ilgili bütün ayrıntıları ortaya çıkartmayı hedeflediklerin aktaran Prof. Dr. Yıldız, sondaj çalışmaları sonucunda çıkacak bilgiler belgelendirildikten sonra sondaj çukurlarını kapatacaklarını belirterek, şöyhle devam etti:

“Biz surlarla ilgili bütün ayrıntıları ortaya çıkartmak istiyoruz. Bu kapsamda yapılacak sondaj çalışmaları sonucunda çıkacak datalar belgelenecek ve bu araştırma çukurları ya da sondaj çukurları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsdesiyle kapatılacak.

Datalar ortaya çıktığı vakit şunu anlamış olacağız, birincisi, temelden en doruğa surların yüksekliği ne kadardır. İkincisi ve en kıymetlisi, surların temelinde nasıl bir taş gereç kullanıldığı, bir oburu, nasıl bağlayıcı bir gereç kullanıldığı ve temeller toprak düzeyinden ne kadar derinliktedir, bunların hepsi açığa çıkmış olacak.”