Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş, halihazırda arz problemlerinin olduğu güçten metallere ve tarım emtialarına kadar bir çok değerli emtia da arza ait bu telaşların daha da artmasına neden oldu.

Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ve artan maliyetler ülkeyle ticaret mutabakatlarını durma noktasına getirirken, İki ülke ortasındaki savaşın salgın kaynaklı tesirlerle bir ortaya gelmesi bilhassa emtia fiyatlarında sert yükselişlere neden oluyor.

Jeopolitik risklerden ötürü hali hazırda güç tedarikine ait düşünceler gündemdeyken, bilhassa buğday, Rusya ve Ukrayna’nın üretimdeki tartısı nedeniyle buğday, emtia piyasalarında ana aktör oldu.

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının buğday ticaretini durma noktasına getirmesiyle buğday fiyatları Chicago Ticaret Borsasında haftalık bazda yüzde 40,6 artarak 12,09 dolara çıktı ve 14 yılın tepesine ulaştı.

Buğday fiyatlarındaki bu sert yükselişin esasen yüksek seyreden global besin fiyatlarını daha da olumsuz etkilemesi öngörülüyor.

En temel besin hususlarından biri olan buğday, geçen ay yüzde 30’a yakın yükseliş kaydetti.

Analistler, güç maliyetlerinin artmasının da buğday fiyatlarının artışında tesirli olan kıymetli etkenlerden bir tanesi olduğunu söyledi.

Dünyanın en büyük ziraî eser işleyici şirketlerinden olan Archer Daniels Midland ve tarım eserleri ticareti şirketi Bunge üzere şirketlerin bölgedeki faaliyetlerine orta verdiğine dair haberler de buğdaya dair tasaların daha fazla derinleşmesine neden oldu.

Analistler, iki ülke ortasındaki savaş ve ABD ile Avrupa’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları devreye almasının tahıl piyasasında da belirsizliklere neden olduğunu belirtti.

Afrika ve Orta Doğu’dan birçok ülke Rusya ve Ukrayna’dan besin ithal ediyor ve krizin derinleşmesi bilhassa bu bölgelerdeki ülkelerin besin hususlarına erişimini daha da sıkıntı hale getirebileceğine dair telaşları artırıyor

ÜRDÜN, MISIR VE TUNUS EN ÇOK ETKİLENEN ÜŞELER ORTASINDA

Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaştan ötürü bilhassa Ürdün, Tunus ve Mısır üzere ülkeler, besin tedarikinde en çok etkilenebilecek ülkeler ortasında yer alıyor. Rusya global pazara yılda 44 milyon ton buğday tedarik ederken Ukrayna da dünya genelinde 17 milyon ton ile buğday tedarikinde 5. sırada yer alıyor.

Mısır’ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurasının, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri saldırısını kınayan karar tasarısını desteklemesine rağmen Rusya’ya ekonomik yaptırımlara karşı gösterdiği aralıklı tavır dikkati çeken öbür bir nokta oldu.

MISIRDA DA TEPE KELAM KONUSU

Tarım emtialarında buğdaydan sonra bilhassa mısırda görülen fiyat hareketleri dikkati çekiyor. Mısır’ın fiyatı bu hafta Chicago Ticaret Borsasında 7,82 dolarla Eylül 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Mısır fiyatları haftalık bazda da yüzde 14,8 artış kaydetti.

Haftalık bazda Chicago Ticaret Borsasında işlek gören soya fasulyesinde yüzde 4,6 ve New York Ticaret Borsasında süreç gören şekerde de yüzde 10,1 artış görüldü. Petrol fiyatlarının yüksek seyretmesi, şeker fiyatlarını olumlu etkiliyor. Şeker kamışı, etanol üretimi içim kullanılan hammaddelerden biri . Petrol fiyatlarındaki değişim, üreticilerin şeker yahut etanol üretimini tercih etmesine neden oluyor. Global olarak konteyner talebinin yüksek olması nedeniyle, yüklemelerde gecikme yaşanıyor. Bu da arz telaşlarını artırıyor.

Emtia piyasasında görülen sert yükselişlere rağmen kahvedeki paha kaybı dikkati çekti. New York Ticaret Borsasında süreç gören kahve bu hafta yüzde 6,1 civarında kayıplar kelam konusu oldu. Analistler, Ukrayna ve Rusya savaşı nedeniyle ekonomik büyümeye yönelik telaşların kahve fiyatlarda paha kaybına neden olduğunu belirtti.

Varil fiyatı 118,4 dolarla Şubat 2018’den bu yana en yüksek seviyeyi gören Brent petrol bu hafta yüzde 23,8, New York Ticaret borsasında süreç gören doğalgaz da yüzde 10 kar sağladı.

BAKIR TÜM VAKİTLERİN EN YÜKSEK DÜZEYİNDE

Rusya yalnızca güç ve tarım emtialarında değil metallerin üretiminde de kıymetli bir rol üstleniyor

Haftayı yüzde 6,3 yükselişle tamamlayan bakırın libresi ise Comex vadeli piyasasında 4,9490 dolarla tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü. Analistler, jeopolitik risklerden kaynaklı arz kaygılarının yanı sıra, dünyanın önde gelen merkez bankalarının sıkı para siyasetine geçileceğine dair şahin telaffuzları ve Şili’de bakır üretiminin azalmasıyla bakır fiyatlarında ralli yaşandığını söyledi.

Jeopolitik risklerle birlikte nikel fiyatları Mart 2008’den bu yana birinci kere 14 dolar sonuna kadar yükseldi. Çinko ise 1,8619 dolarla Mayıs 2007’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Haftalık bazda bakıldığında nikel fiyatları, yüzde 17, çinko fiyatları da yüzde 11,9 artış kaydetti.

Bu hafta önde gelen emtialardan alüminyum yüzde 12,3, paladyum yüzde 24,7, platin yüzde 5,4 arttı.

Karar