'Beyrut patlaması neden ve nasıl oldu?', 'Beyrut patlamasını kim yaptı?' sorularının cevapları internette araştırılıyor. Lübnan'ın başşehri Beyrut'taki limanda bulunan bir depoda yaşanan dehşetli patlama, yürekleri ağızlara getirdi. İkinci Dünya Savaşı'nda ABD'nin Japonya kenti Hiroşima'ya attığı atom bombasının akabinde yaşanan patlamaya misal imajların yaşandığı Beyrut patlamasının, neden ve nasıl meydana geldiği merak ediliyor. Şu ana kadar 78 kişi hayatını yitirirken, 4 binden fazla insanın hastanelerde tedavi gördüğü öğrenildi. Ayrıntılar haberimizde…
BEYRUT PATLAMASI NASIL OLDU?
Lübnan'ın başşehri Beyrut'un liman bölgesinde başlayan yangın kısa bir müddet içinde patladı. Eski başbakan Hariri'nin konutuna çok yakın olduğu için bir bombalı atak gerçekleştiği argümanı ortaya atılsa da gerçek daha sonra Cumhurbaşkanı Mişel Avn'dan geldi.
Dün lokal saatle 18.00 sularında gerçekleşen patlama bölgedeki birçok binayı yerle bir ederken, birinci belirlemelere nazaran 78 insan hayatını yitirdi ve yaklaşık 4 bin insan da yaralandı.
Cumhurbaşkanı Mişel Avn, kabinesini acil olarak toplarken, hem gübrelemede hem de bomba imalinde kullanılan amonyum nitrat hususunun patladığını açıkladı. 6 yıldır limanda hiçbir güvenlik tedbiri olmadan saklanan amonyum nitratın ölçüsünün ise tam 2 bin 750 ton olduğu açıklandı.
HARIKULÂDE HAL KARARI
Ekonomik kriz ve corona virüsü salgını nedeniyle halihazırda sıkıntı günler geçiren Lübnan'da 2 hafta mühletle OHAL duyuru edildi.
Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın daveti üzerine gerçekleşen toplantının ardından Savunma Konseyi'nden yapılan açıklamada, Beyrut'ta 18 Ağustos'a kadar 2 haftalık OHAL duyuru edilmesine karar verildiği belirtildi.
Kurul ayrıyeten, ordunun, Beyrut'ta güvenliği sağlama misyonunu üstlenmesini, iç güvenlik güçleri, gümrükler, liman ve havalimanlarındaki silahlı güçler, silahlı müdafaa birlikleri ve itfaiyecilerin ordunun kontrolüne verilmesini kararlaştırdı.
Alınan kararlar ortasında ayrıyeten, “yaralıların hastane masraflarının karşılanması için hastanelere fon tahsis edilmesi, hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödenmesi, patlamada buğday silolarının ziyan görmesi nedeniyle buğday tedarikinde bulunulması, ithalat ve ihracat faaliyetinin devam etmesi için Trablus Limanı'nın hazır hale getirilmesi, oluşan zararın tespit edilmesi için Lübnan ordusuyla koordine içinde Yüksek Yardım Komitesi oluşturulması ve bu kurulun konutları kullanılamayacak duruma gelen ailelere barınak sağlaması, yabancı ülkelerden gelecek yardımlar için özel bir fon kurulması” yer aldı.
BEYRUT PATLAMASINDA KAÇ KİŞİ ÖLDÜ?
Lübnan Kızıl Haç, resmi bir açıklama yaparak, kan bağışı yapılması davetinde bulundu. Yetkililer, “Bütün pencere ve camlar yerle bir olduğu için camlara gereksinim var. Kent neredeyse camsız, hastanelerde jeneratöre muhtaçlık var. Tabipler, durumu acil olmayan hastaların kent dışına çıkması teklifinde bulundu” açıklamasını yaptı.
Lübnan Kızıl Haç'ın Lideri George Kettaneh, LBCI TV'ye açıklamalarda bulundu.
Televizyon yayınına telefon ile katılan Kettaneh, “Patlamada meyyit sayısı 100'e ulaştı. Hayatını yitiren birçok insan enkaz altında kalmış durumda. Kızıl Haç, sıhhat bakanlığı ile koordineli çalışıyor zira hastanelerin birçoklarında morglar doldu” sözünü kullandı.
BEYRUT PATLAMASI NEDEN OLDU?
Reuters'a konuşan bir güvenlik yetkilisi, depodaki bir tamirat sırasında lehimleme süreci sırasında yangın çıktığını öne sürdü.
1975-1990 ortasında yaşanan iç savaş ve çatışmaların yaralarını hala taşıyan Lübnan'da yaşayan kimi toplumsal medya kullanıcıları bir zelzele olduğunu sandıklarını açıkladı. Patlamanın akabinde gözyaşları içindeki yüzlerce insan sokaklarda akrabalarını aramaya çıktı. Beyrutlu dizayncı Huda Baroudi, “Patlama beni metrelerce uzağa fırlattı. Kendime geldiğimde üzerim kan revan içindeydi. Bu kadar büyük bir patlamayı 1983 yılında ABD elçiliğinde görümüştüm” dedi.
Lübnan Başbakanı Hassan Diab da patlamanın sorumlulularının hesap vereceğini açıkladı.
ABD'nin Beyrut Büyükelçiliği de ülkede yaşayan vatandaşlarını toksik gazlar konusunda uyardı. Yapılan açıklamada meskenlerde kalınması gerektiği ve maske takılmasının uygun olduğu belirtildi.
Lübnan Sıhhat Bakanı Hamid Hasan, “Çok sayıda insan kayıp. Beşerler hastanelerin acil servislerine gelip yakınlarını arıyorlar lakin şu an elektrik olmadığı için arama kurtarma çalışmaları da çok güç ilerliyor” dedi.
Öte yandan ülkede 3 gün yas duyuru edilirken Lübnan'da 66 milyon dolarlık acil durum fonu oluşturulduğu belirtildi.
BEYRUT PATLAMASININ NEDENİ
Lübnan Emniyet Genel Müdürü, hadisenin, daha evvel el konulan patlayıcıların tutulduğu bir depoda meydana geldiğini söyledi.
Lübnan resmi haber ajansı, Beyrut Limanı'nda patlayıcıların bulunduğu bir depoda yangın çıktığını duyururken, Al Jazeera deponun havai fişeklerle dolu olduğunu, Al Mayeeden ise deponun akaryakıtla dolu olduğunu belirtti.
Gözyaşlarına hakim olamayan Beyrut Valisi Mervan Abbud, limandaki patlamayı Hiroşima ve Nagazaki'ye benzetti.
Patlamanın akabinde bir müddettir Lübnan'la tansiyon yaşayan İsrail'e gözler çevrilmişti. Reuters'a konuşan bir İsrailli yetkili İsrail'in patlamayla bir ilgisinin bulunmadığını söyledi.
KRİTİK DURUŞMADAN 3 GÜN EVVEL PATLADI
İngiltere merkezli haber ajansı Reuters, patlamanın zamanlamasının da kritik olduğunu hatırlatırken, 2005 yılında eski başbakan Refik Hariri ve 21 insanın öldüğü 2005'teki bombalı taarruzun failleri Hizbullah'tan 4 kişinin karar duruşmasının cuma günü yapılacağı belirtildi.
2005 yılında gerçekleşen bombalı hücum limandan yalnızca 2 kilometre uzakta yaşanmıştı.
TÜRK BÜYÜKELÇİLİĞİ'NİN CAMLARI KIRILDI
Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi Hakan Çakıl, bölgedeki Büyükelçilik çalışanlarının durumunun iyi olduğunu açıkladı. Çakıl patlama nedeniyle Türkiye Büyükelçiliği'nin camlarının kırıldığını söz etti.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise şu tabirleri kullandı:
“Lübnan'daki patlamada iki vatandaşımız hafif halde yaralandı. Durumları iyi. Acil şifa diliyorum. Büyükelçiliğimiz acil durum çizgileri (+961 3 944 904, +961 70 622 012) ve Konsolosluk Davet Merkezimiz (+90 312 292 2929) 7/24 vatandaşlarımızın hizmetindedir.
ESKİ BAŞBAKANIN SIHHAT DURUMU YETERLI
Lokal kaynaklara dayandırılan argümana nazaran, Beyrut'ta meydana gelen patlama eski Başbakan Saad Hariri'nin meskenine epey yakın bir bölgede bulunuyordu. Lübnan medyasının haberine nazaran, Hariri'nin sıhhat durumunun iyi olduğu belirtildi.
Öte yandan Hristiyan Ketaib Partisi Genel Sekreteri Nizar Necaryan patlamada hayatını kaybetti.
KKTC'DEN DE HİSSEDİLDİ
Patlamanın şok dalgalarının kilometrelerce ötedeki KKTC'den de hissedildiği söz edildi.
KKTC'nin doğu kıyısında bulunan Gazimağusa'daki birtakım vatandaşlar patlama sonrası gelen şok dalgasının bölgeden de hissedildiğini bildirdi.
BM'DEN TAZİYE ILETISI
BM Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq, yaptığı yazılı açıklamada, “Genel Sekreter Guterres, Beyrut'taki fecî patlamalarda hayatını yitirenlerin ailelerine ve Lübnan hükümeti ile halkına en derin taziyelerini sunuyor” sözlerini kullandı.
Guterres'in, patlamada yaralananlara da acil şifalar dilediğini aktaran Haq, hadisede Beyrut'ta misyon yapan kimi BM çalışanının de yaralandığını bildirdi.
Haq, “BM, bu sıkıntı vaktinde Lübnan'ı takviye kelamını sürdürüyor ve bu hadiseye müdahalede etkin bir formda Lübnan'a yardım ediyor” dedi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN DAYANAK TELEFONU
Cumhurbaşkanı Erdoğan da dün gece saatlerinde Lübnanlı mevkidaşı Mişel Avn ile telefonda konuştu.
Erdoğan'ın taziye dileklerini sunduğu görüşmede, Türkiye'nin istenilmesi durumunda insani yardıma hazır olduğu da belirtildi.
BEYRUT PATLAMASINI KİM YAPTI?
İsrailli yetkililer Lübnan'ın başşehri Beyrut’taki patlamayla Tel Aviv'in bir ilgisinin olmadığını sav etti.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli yetkililer, mahallî basına yaptıkları açıklamalarda, Tel Aviv'in Beyrut'taki patlamayla bir ilgisi olmadığını öne sürdü.
Kelam konusu yetkililer, İsrail'in vakayla kontağını reddederek, patlamanın kaza olabileceğini tabir etti.
HİZBULLAH'A YAKIN KAYNAKLAR SAVLARI YALANLADI
Lübnan Hizbullah'ı başşehir Beyrut'taki patlamanın kaynağının, İsrail tarafından kendilerine ilişkin silah depolarına yönelik gerçekleştirilen bir akın olduğu tezini yalanladı.
Hizbullah'a yakın kaynaklar ülkenin lokal medyasına yaptığı açıklamada, Beyrut'taki patlamanın, kendilerine ilişkin silah depolarında meydana geldiği ve hücumun İsrail tarafından gerçekleştirildiği istikametindeki tezlerin gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
BEYRUT PATLAMASI NEREDE OLDU?
Lübnan'da büyük bir patlama sonucu yıkıma uğrayan Akdeniz'in en büyük limanlarından Beyrut Limanı ülke iktisadının can damarı sayılıyordu.
Lübnan'ın ana ticaret limanı dün patlayıcı hususların bulunduğu 12 numaralı depoda evvel yangın çıktı.
Yangın sonrası depoda tüm Beyrut'u sarsan çok güçlü bir patlama meydana geldi ve bunun sonucunda onlarca kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi de yaralandı.
BEYRUT PATLAMASININ NEDENİ 2 BİN 750 TON AMONYUM NİTRAT
Lübnanlı yetkililer, 6 yıl boyunca bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın Afrika'da bir ülkeye sevk edilmek istenirken limanda infilak ettiğini açıkladı. Patlama sonucunda bölgenin en kıymetli ticaret limanlarından Beyrut Limanı büyük bir harabeye dönüştü.
Patlamada büyük ölçüde tahrip olan liman, başşehrin kuzeyinde Akdeniz kıyısında bulunuyor. Lübnan Dağları'nın eteklerinde yer alan liman, Doğu Akdeniz'in en büyük ve en işlek limanlarından biri olarak Lübnan iktisadında değerli bir role sahip.
BEYRUT LİMANININ TARİHİ
Liman, Roma İmparatorluğu devrinden bu yana Lübnan ve Suriye'yi de kapsayan Levant bölgesinin tarihi boyunca hayati bir bölgesel ticaret limanı ve Doğu ile Batı ortasında değerli bir ekonomik ilişki noktası oldu.
Bu ehemmiyet, limanın Akdeniz'i Orta Doğu'ya bağlayan ve Asya ile Afrika kıtalarının geçiş noktasında yer alan stratejik bir pozisyonda bulunmasından kaynaklanıyor.
Osmanlı devrinde 1894'te genişletilerek açılan liman, 1925'te bir mühlet Fransızların elinde kaldı. Beyrut Limanı, 1960'ta Lübnanlıların hakimiyetine geçti.
Lübnan'da 1975'te başlayan iç savaş sırasında büyük ziyan gören liman, savaşın sona erdiği 1990'dan bu yana yine yapılanma ve genişleme sürecine girdi.
LİMANIN ALTYAPISI VE SAHİP OLDUĞU İMKANLAR NELER?
Beyrut Limanı, konteyner, araba, kuru ve sıvı yük ve depolama tesisleri de dahil olmak üzere hem yolcu hem de kargo terminalleri ile 1,2 milyon metrekarelik bir araziyi kapsıyor.
Limanın genel kargo alanı 12 depodan oluşuyor ve 120 bin ton kapasiteli bir tahıl ambarını içinde barındırıyor. Liman, ayrıyeten yıllık 1 milyon 200 bin konteyner taşıma kapasitesine sahip.
Limanın toplam su havzası alanı 1 milyon 2 bin metrekare, toplam rıhtım uzunluğu ise 5 bin 655 metre. Liman, stratejik pozisyonu ve sahip olduğu imkanlardan ötürü dünyanın en büyük denizcilik nakliye şirketleri tarafından aktarma merkezi olarak kullanılıyor.
Lübnan iktisadında hayati değere sahip Beyrut Limanı, ülkeye gelen ithal eserlerin de büyük oranının giriş noktası olarak biliniyor.
BEYRUT LİMANININ STRATEJİK KIYMETI NEDİR?
Liman, Doğu Akdeniz'in en değerli limanlarından biri ve Lübnan'ın adeta deniz yolu ile dünyaya açılan kapısı pozisyonunda.
Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın (UNCTAD) 2018'de yayımladığı “Sevk Ilişki Hattı” indeks raporuna nazaran, Beyrut Limanı sergilediği performans münasebetiyle dünya genelinde 171 liman ortasında 38. sırayı aldı.
Bölgesel seviyede, Orta Doğu'daki liman ülkeleri ortasında tıpkı indekste 6. sırada bulunuyor. Raporda, hem bölgesel hem de dünya genelindeki sıralamasıyla limanın performansının ne kadar kıymetli olduğuna dikkat çekiliyor.
Liman, jeostratejik pozisyonu prestijiyle Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve öbür Körfez ülkelerinin Akdeniz ile temasını sağlayan değerli limanların başında yer alıyor.
LİMANIN LÜBNAN IKTISADINA KATKISI NEDİR?
Beyrut Limanı'na ait resmi bilgilerin paylaşıldığı 'portdebeyrouth' internet sitesinde yer alan bilgilere nazaran, limanın ülkeye getirisi 2005'ten bu yana kademeli bir biçimde her yıl artmış durumda.
Sitedeki bilgilerde limanın 2005'teki toplam geliri 89 milyon iken, 2017'de bu meblağın 313 milyon dolara kadar çıktığı görülüyor.
Beyrut Limanı'ndan gelip Lübnan hükümetinin kasasına giren net kârın ise 2005'te 14 milyon civarındayken 2017'de 124 milyon dolara yükseldiği belirtiliyor.
Limanda 2002'de toplam 1029 kişi istihdam edilirken, teknolojik altyapının geliştirilmesiyle 2017'de istihdam edilen kişi sayısı 281'e kadar düştü.
Lübnan, BL'nin 2002'de taşıdığı her ton başına 3,2 dolarlık net kâr elde ederken, bu sayı 2017'de ton başına 15 dolara kadar çıktı.
Liman ayrıyeten, birçok milletlerarası gemi nakliyat firmasının Lübnan'da faaliyet göstermesine vesile olup hem yerli hem de yabancı personelleri bünyesinde istihdam etmesini sağlıyor.
Bunun yanında bilhassa Beyrut'a gelen birçok turist gemisi ve öbür deniz araçları da bu limana yanaşarak ülke iktisadına büyük katkı sağlıyor.
BEYRUT PATLAMASININ BENZETİLDİĞİ HİROŞİMA ATOM BOMBASI PATLAMASI NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Karar
