Kendinizi en çok hangi yaşta memnun hissettiniz? 12 yaşında sokakta oynadığınız vakitler mı? Yoksa (tabi o yaşları geçtiyseniz) 20’li yaşlarda tüm dünyanın avucunuzun içinde olduğunu düşündüğünüz, geleceğe dair bitmek bilmeyen hayaller kurduğunuz yaşlar mı?

Psikolog Clare Mehta, “Hayatın geri kalanında bir yaş olsaydınız, bu ne olurdu?” sorusunun karşılığını bulmak için geniş iştirakli bir anket ve yüz yüze görüşmeler yapmış. Gençliği idealize eden Batı kültürünün karşılığının 20’li yaşlar olacağını varsayım etmişler. Fakat çıkan sonuç 36. O yaşı geçmiş biri olarak bunun çok da yanlış olmadığını söyleyebilirim.

Mehta, son dört yıldır, insanların 30’lu ve 40’lı yaşlarının başındaki tecrübelerini incelediğini söylüyor. Ömrün bu devri zorluklarla dolu olsa da birçok kişinin düşündüğünün tersine bu gerilimli yaşların mükafatı ‘mutluluk!’

Grup bu yaşları ‘yerleşik yetişkinlik’ olarak tanımlıyor. Çoklukla bu yaşlar meslek, evlilik, çocuk yetiştirme telaşı içinde geçiyor. Mesleklerinde ilerlerken, tıpkı vakitte çocuklara da bakmak, bazen de yaşlanan ebeveynlerle ilgilenmek ağır bir gayret ve gerilim kaynağı olabiliyor.

Takımın araştırmasına nazaran gerilim kaynağı olan pek çok şey, tıpkı vakitte 30’lu yaşlarındakilerin sevinç kaynağı. Hatta kimileri o yaşlarda ‘çılgınca’ memnun olduğunu söylüyor.

Bilgiler daha yakından incelendiğinde insanların neden 36 yaşında kalmak istedikleri de netleşmeye başlamış. 20’li yaşlarda başlayan gayret sonunda meslekte gelinen nokta tatmin ettiğinde, sağlıklı ilgiler kurulduğunda ve genel hayat deneyimi biriktiğinde kendini hayatının tepesinde hissedenlerin sayısı da artıyor.

50 ve üzeri yaştaki insanlara “Hangi yaşa dönmek istersiniz?” sorusu sorulduğunda 20’li yaşlarında olmak istediğini söyleyenlerin sayısı çok az.

Memnunluk genlerimde var!

Madem meskenlerde kapalıyız, madem bugün cumartesi ‘mutluluk’tan devam edelim. Oxford Üniversitesi’nde yapılan yeni vakitli bir çalışmada mutluluğun genetikle bir teması olduğu keşfedilmiş.

British Columbia Üniversitesi’nde 13 bin bireyle yapılan bir çalışmada ise mutluluğun, depresyon riskinden kronik ağrıya pek çok hastalığı etkilediği belirlenmiş. Memnunluk, daha fazla memnunluğu getirirken bu beşerler hedeflerine ulaşmada daha başarılı oluyor.

Illinois Üniversitesi de mutluluğun gizemini merak etmiş. Tam 40 yıl boyunca 5 bin kişiyi izlemiş. En memnun olanların daha sağlıklı olduğu ve daha uzun yaşadıkları belirlenmiş.

Memnunluk iş ömrünü da tesirler mi? Kansas Eyalet Üniversitesi araştırmacılarına nazaran bu sorunun yanıtı “evet.” Araştırmacılar memnun şahısların daha hakikat kararlar verdiğini, performanslarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuş. Mutluluğun meslek üzerindeki tesiri yaşa, cinsiyete, etnik kökene, eğitim seviyesine bakılmaksızın aynı!

Mutluluğun iş hayatına olumlu tesiri California Riverside Üniversitesi tarafından da test edilip onaylanmış. Olumlu ruh halinde olanlar amaçlarına yanlışsız daha büyük bir şevkle çalışıyor, yeni şeyler öğrenme ve kendilerini geliştirme konusunda daha istekliler. Bütün bunlara ek olarak kendilerine itimatları daha yüksek… İyimserlikleri ve güçleri memnun insanları daha sempatik gösterdiği için patronlar de bu karakterdeki çalışanları tercih edebiliyor.

Leicester Üniversitesi’ndeki araştırmacıların en keyifli insanlara sahip ülkelerin en yüksek sıhhat, refah ve eğitim seviyesine sahip olduğunu belirlemeleri ise pek sürpriz değil. Hatırlarsanız Mart ayında da Birleşmiş Milletler’in 2021 yılı Dünya Memnunluk Raporu yayınlanmıştı. En keyifli ülkeler listesinde eğitim, refah düzeyi, özgürlük kriterleri baz alınmış, Finlandiya son üç yılda olduğu üzere doruğa oynamıştı. Unutanlar için Türkiye’nin 11 basamak gerileyerek 104’üncü sıraya indiğini tekrar edelim.

Son olarak meşhur Harvard Üniversitesi araştırmasına değinmekte fayda var. 1938 yılından beri devam eden araştırmada 724 erkeğin hayatı incelendi. Artık de bu deneklerin sayısı 2000’den fazla çocuğu takip ediliyor.

On binlerce sayfalık raporlardan, binlerce stlik görüntülerden çıkan sonuç ‘mutluluk’ zenginlik ya da şöhretle ilgili değil. En net bildiri şu: Uygun münasebetler insanları daha keyifli ediyor, daha sağlıklı tutuyor.

Araştırmacılar denekleri 80’li yaşları boyunca da izlediğinden geçmişe dönüp orta yaşlı hallerini kıymetlendirmek, kimlerin keyifli ve sağlıklı olup kimlerin olmayacağını iddia edebilmek de mümkün olmuş. Bu bireylerin 50’li yaşlarında oldukları zamanlardaki bilgiler bir ortaya getirildiğinde nasıl yaşlanacaklarını gösteren ögeler tansiyonları, kolesterol düzeyleri değil münasebetlerinden ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.

Güzel ilgiler yalnızca bedeni değil beyni de koruyor. 80’li yaşlarında ilgisinde eşine inanç duyanların hafızaları başkalarına nazaran daha kuvvetli.

Tüm bu araştırmalar ışığında yalnızca paranın memnunluk getirmeyeceği züğürt tesellesi değilmiş üzere geliyor.

Kovid-19 pandemisinin pek bilinmeyen üstün starı

Çin’de doğdu, 7 yaşında ailesiyle birlikte ABD’ye geldi. Kaliforniya’da, Silikon Vadisi’nin tabanındaki Palo Alto’da büyüdü. 27 yaşındaki Youyang Gu, bilgisayar mühendisliği, bilgi bilimi ve matematik kısımlarını bitirdi, akabinde MIT’de yüksek lisans yaptı.

Bu, aslında finans tahlilleri yapan bir bilgi bilimci olarak çalışıyordu. Pandemiden çabucak evvel sporla ilgili tahlil çalışmaları yapıyordu. ABD’de spor müsabakalarına pandemi nedeniyle orta verildiğinde Gu’nun aklına öteki bir fikir geldi; Kovid-19 ile kestirimler yapmak! Bir hafta içinde makine tahsili modeli yaptı ve bir internet sitesi kurarak ABD’de 50 eyalet ve 71 ülke için Kovid-19 vefat iddialarını yayınladı. Siteyi kurduğu birinci periyotta sayısız bilim insanı ve gazeteciye modelini anlatan e mail’ler yolladı lakin hiçbir geri dönüş alamadı. Projeden vazgeçmeyi düşündü ve kendisine iki hafta daha müddet tanıdı. İsabetli iddialar yapıp bunları toplumsal medyasından yayınladı. Nisan ayında dikkatleri üzerine çekmeyi başardı. Milyonlarca kişi her gün Gu’nun internet sitesini ziyaret etmeye başladı. Gu “Bulaşıcı hastalık modellemesinde hiçbir deneyimim yoktu. Lakin temelde istatistiksel modellemeleri kullanabileceğimi biliyordum” diyor.

Genç data bilimcinin modeli makine tahsili SEIR modeli olarak bilinen matematiksel bir bulaşıcı hastalık simülatörü ile birleştirdi. SEIR modeli girdi olarak hadiseleri, yeni olayların suratını, mevt sayılarını, hastaneye yatış suratı ve müddetlerini, hastalara yapılan müdahalelerin aktifliği üzere kestirimleri kullanan bir model.

Türkiye’deki vefat sayısını da hakikat kestirim etti

Gu’nun oluşturduğu modeldeki iddiaları oldukça isabetliydi. 3 Mayıs 2020’de çıktığı bir televizyon programında ABD’nin 5 Mayıs’ta 70 bin, 11 Mayıs’ta 80 bin, 18 Mayıs’ta 90 bin ve 27 Mayıs’ta 100 bin vefatın olacağı kestiriminde bulundu. Bu dört tarihte de çok minik farklarla gerçek sayılara ulaştı. 6 Ekim 2020 tarihinde /covid19-projections.com sitesinde Türkiye’de 1 Kasım 2020 tarihinde toplam vefat sayısının 10 bin 478 varsayımında bulundu. 1 Kasım’da açıklanan toplam mevt sayısı 10 bin 326’ydı.

Youyang Gu, 2021 Mart başında varsayım yapmayı durdurdu. Hala bilgileri takip ediyor, aşı uygulamaları, mutasyonlar ve gelebilecek yeni dalgalarla ilgili araştırma ve tahliller yapıyor. Rahatsız edici, tasa verici yeni bilgilere ulaşırsa da açıklayacakmış. Gu’nun yeni data tahlillerine nazaran 2021 yılında dünya genelinde sürü bağışıklığına ulaşmak zor!

Dünya Sıhhat Örgütü’nün teknik istişare takımında yer alan Gu’nun modeli CDC (ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezi) tarafından da kullanılıyor. Fakat Gu bu çalışmalarla ilgili bir fon almıyor, bağımsız bir araştırmacı olarak bağışlarla çalışmalarına devam ediyor.

Bilimsel etraflarda pandeminin üstün starlarından biri olarak görülen Youyang Gu’nun ABD için son öngörüleri ise şöyle:

n Aşı olmak isteyen her yetişkin Haziran 2021’e kadar aşı olabilecek.

n ABD 2021 yazında sürü bağışıklığına yakın olacak.

n Sürü bağışıklığı için gereken sayının kabaca yarısına aşıyla, öteki yarısına enfeksiyonla ulaşılacak.

n Yeni enfeksiyonların en erken 2022’ye kadar sıfırlanması mümkün olamayacak.

Karar