Anayasa Mahkemesi, kamu vazifesinden ihraç edilen KHK’lılar ilgili çok değerli bir karar imza attı. Yüksek Mahkeme, Ulusal Güvenlik Konseyi’nce (MGK) devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere ‘üyeliği’ ve ‘mensubiyeti’ bulunduğu gerekçesiyle ihraç kararı verilmesini Anayasa’ya alışılmamış buldu.
CHP DAVA AÇMIŞTI
CHP, 6 Şubat 2018’de TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek maddeleşen 7086 sayılı Harikulâde Hal Kapsamında Birtakım Önlemler Alınması Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un kimi hususlarının iptali talebiyle dava açtı.
BİRİNCİ HUSUS TARTIŞILDI
Yüksek Mahkeme, 4 bin 464 kişinin kamu misyonundan ihraç edilmesine neden olan davada yasanın iptali talebini, 24 Haziran’da yaptığı toplantıda görüştü. Toplantıda, kanunun ‘Kamu işçisine ait tedbirler’ başlıklı 1. unsurunun Anayasa’ya alışılmamış olup olmadığı tartışıldı.
Kelam konusu husus şöyle:
“Terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca Devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti yahut iltisakı veyahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan bireyler kamu misyonundan öteki hiçbir sürece gerek kalmaksızın çıkarılmıştır. Bu bireylere ayrıyeten rastgele bir tebligat yapılmaz. Haklarında ayrıyeten özel kanun kararlarına nazaran süreç tesis edilir.”
KARAR OYBİRLİĞİ İLE ALINDI
Anayasa Mahkemesi, tartışmalar sonucu yaptığı yasa hususundaki ‘üyeliği, mensubiyeti’ sözlerinin anayasaya muhalif olduğuna karar vererek iptaline hükmetti. Karar oybirliği ile alındı. Karar, münasebeti yazıldıktan sonra önümüzdeki aylarda Resmi Gazete üzerinden duyurulacak.
‘MİLLİ GÜVENLİK KURULU’ VURGUSU
Lakin DW Türkçe’nin edindiği bilgilere nazaran, toplantıda AYM üyeleri tarafından ‘olağan dönemde’ devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere ‘üyeliği’ ve ‘mensubiyeti’ bulunanları Ulusal Güvenlik Kurulu’nun belirleyemeyeceği, bunun yargının yetkisine girdiği belirtildi.
Üyeler, mevcut düzenlemenin anayasada teminat altına alınan masumiyet karinesine alışılmamış olduğunu, kimsenin suçsuzluğu mahkeme kararı olmaksızın hatalı ilan edilemeyeceğini savundu. Toplantıda, bir kişinin ulusal güvenliğe karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere ‘üye’ yahut ‘mensup’ olup olmadığına lakin mahkemelerin karar vereceği görüşü öne çıktı.
‘İLTİSAK’ KAVRAMI İPTAL EDİLMEDİ
Kararın münasebetine, bu görüşlerin de yazılacağı öğrenildi. Başka yandan yasa unsurundaki ‘iltisak’ kavramı ise iptal edilmedi. ‘Üyelik ve mensubiyet’in ceza hukuku alanını ilgilendirdiği, ‘iltisak’ kavramının ise ‘idare hukukun’ alanına girdiği, bu nedenle ihraçların bu kapsamda yapılmasında sorun olmadığı AYM tarafından savunuldu.
İHRAÇ EDİLENLER GERİ DÖNECEK Mİ?
Karar ile birlikte kamu vazifesinden çıkarılan bireylerin geri dönüp dönmeyeceği tartışma konusu oldu. AYM kaynakları, kararın geriye yürümeyeceğini, mevcut ihraçların geçerliliğini koruduğunu söyledi. Kaynaklar, kararın OHAL devrini değil; ayrıyeten olağan devri kapsadığını da belirtti.
“ETKİ ETMEYECEĞİ GÖRÜŞÜ MUTLAK DEĞİL”
Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde vazifeli Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, AYM’nin ‘kararların geriye tesir etmeyeceği’ görüşünün mutlak olmadığını belirterek şunları kaydetti:
“Bu halde anlaşıldığı takdirde hukukun öteki temel prensiplerinin ve hakların ihlali durumu ortaya çıkabilir. Kesin karar halini almış yargı ve idari kararların prensip olarak bu türlü bir iptal kararından etkilenmeyeceği kabul edilmekle birlikte, bilhassa hatada ve cezada yasallık, masumiyet karinesi üzere çok temel bir kadro mutlak hak alanlarının ihlaline yol açan yasal düzenlemelerde kişi lehine hallerde geriye yürüme olacağını kabul etmek gereklidir.”
İHRAÇLARDA BİR BİRİNCİ
Karar
