Olay sayılarının 19 bin eşiğinin altına düşmemesi tasa yaratırken Sıhhat Bakanı Koca’nın Delta varyantının yüzde 90’ı geçtiğine ait açıklaması dertli tablonun boyutunu ortaya koydu. Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. Oktay Demirkıran da, ağır bakımlardaki doluluk oranının yüzde 70’e çıktığını belirtti. Doç. Dr. Ayşegül Çopur Çiçek ise “Virüs süratli biçimde değişmeye devam ediyor. İleride Delta’dan diğer mutasyonları konuşacağız” dedi.

SALGIN ZİNCİRİNİN KIRILMASINDA BELİRLEYİCİ KRİTER AŞI

Hiç doz yaptırmayan 18 milyonu işaret eden uzmanlar, zincirin kırılmasında birinci neşterin buraya vurulması gerektiğini belirtti. Hastanelerdeki ezici çoğunluğun aşısızlardan oluşması da tabloyu teyit etti. ABD’deki Jackson Enstitüsü Baş Araştırmacısı Prof. Dr. Derya Unutmaz “Ölümlerdeki artış Delta’yla irtibatlı. Aşıda şimdi yüzde 40-50’lere yaklaşıyoruz. Kâfi beşere uygulama yapılmadı. Sonbahara kadar kararsızlık bertaraf edilmeli” ihtarında bulundu.

AŞIDA TEREDDÜT KIRILIRSA DELTA’NIN ÖNÜ KESİLİR

Türkiye’deki hadiselerin yüzde 90’ında görülen Delta varyantının tesirine bir de 18 milyon aşısız eklenince uzmanlardan, okulların açılmasına 2 hafta kala kritik davetler geldi. Prof. Dr. Derya Unutmaz “Aşı tereddüdünü kırabilirsek sonbahara kadar Delta’nın önünü büsbütün kesmiş oluruz” dedi. Prof. Dr. Oktay Demirkıran ise “Yoğun bakımlardaki doluluk yüzde 70. Dikkatli davranmazsak bu oran artabilir” ihtarında bulundu.

Koronavirüs salgınında ortaya çıkan yeni varyantlar, dünya genelinde bağışıklığın önünde duvar oluştururken Hindistan’da ortaya çıkan Delta varyantı, salgında 4’üncü dalga tesiri yarattı.

Türkiye’de yaklaşık 18 milyon aşısızın da tesiriyle günlük hadiseler 20 bin civarında seyrederken Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, bu sayıların yüzde 90 oranında Delta kaynaklı olduğunu söyledi. Okulların açılmasına 2 haftanın kaldığı kritik süreçte, sonbaharda daha da artması beklenen hadise sayılarını işaret eden ABD’deki Jackson Laboratuvarı Enstitüsü Baş Araştırmacısı Prof. Dr. Derya Unutmaz, Delta varyantına tesirlerine ait açıklamalarda bulundu.

Türkiye’de hadise sayıları ile vefat oranlarının artmasının Delta varyantıyla irtibatlı olduğunun altını çizen Prof. Dr. Unutmaz “Şayet şu ana kadar yapılan aşılama olmasaydı 100 bin hadise sayılarını çok rahatlıkla görürdük. Tahminen vefatlar 1000’in üzerine çıkardı ki bunu aşılamanın az olduğu birtakım ülkelerde görüyoruz. Bu, Delta’nın ne kadar bulaşıcı ve tehlikeli olduğunu gösteriyor. Aşıyla bunun önünü kestik. Lakin şu anda bilhassa Delta’ya karşı çift doz BioNTech çok kıymetli. Ya da 2 doz Sinovac-1 doz BioNTech; 3’üncü doz burada gerekli. Bunun için şimdi daha yüzde 40-50’lere yaklaşıyoruz. Gereğince insan aşılanmadı maalesef. Aşı tereddüdünü kırabilirsek sonbahara kadar Delta’nın da önünü büsbütün kesmiş oluruz” dedi. Prof. Dr. Unutmaz, 2 doz BioNTech aşısı olanlar için üçüncü doza gerek olmadığını, bu aşının en az 6-8 ay koruyuculuğu olacağını söyledi.

YENİ BİR VARYANT DURUMUNDA 4’ÜNCÜ DOZ GEREKİR:

‘Virüsün tekrar mutasyona uğraması ve yeni bir varyant oluşması durumunda 4’üncü doz olarak yeni bir aşı gerekebileceğini tabir eden Unutmaz “Delta varyantı hakikaten çok rekabetçi. Onu yenebilecek virüslerin çıkma mümkünlüğü daha düşük. Lakin bu ‘olmaz’ demek değildir. Ama 3’üncü dozda bence bunu kıymetli halde halledeceğiz. Bu, ‘Tamamen virüs sıfırlanacak, hiç kimse hasta olmayacak’ manasına da gelmemeli. Buradaki maksat virüsle yaşamayı tolere edebilecek seviyeye getirmemiz. İsterseniz 10 doz yapın, artık bu virüsü dünyadan çıkaramazsınız” biçiminde konuştu. Aşı aykırıları ile aşı yaptırmakta tereddüt yaşayanlara da seslenen Unutmaz “Aşının içindeki husus, virüsün içinde binlerce kat daha fazla var. Yani şayet o denli bir durum kelam hususuysa koronavirüs ile enfekte olduğunuzda o risk binlerce kat daha fazla demektir. Önünüzde bu türlü bir tehdit var. Orada seçim yapmak gerekiyor” tabirlerini kullandı.

AĞIR BAKIMLARDAKİ DOLULUK YÜZDE 70’İ BULDU:

Türk Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. Oktay Demirkıran ise ağır bakımlardaki doluluk oranına dikkat çekti. Hastalığın aşısını yaptırmayanlarda çok ağır seyrettiğini belirten Prof. Dr. Demirkıran “Maalesef hayatlarını kaybedebiliyorlar, 35-55 yaş ortası hastalar maalesef aşısız iseler daha ağır biçimde hastalıkları seyrediyor. Ağır bakım süreci çok güçlü bir süreç sahiden, hastalar buraya yattıktan sonra onları kurtarabilmek için inanılmaz bir efor harcıyoruz. Doluluk oranı şu anda yüzde 60-70’ler civarında görülüyor. Kimi kentlerde önemli doluluklar olduğunu öğrenmeye başladık. Maalesef çok önemli bir rehavet gözlüyoruz. Oran artabilir, dikkatli davranmak lazım” ihtarında bulundu.

AĞIR BAKIM HASTALARININ BÜYÜK PİŞMANLIĞI

Koronavirüs salgınında servislerde ve ağır bakımlarda yatan hastaların neredeyse tamamı aşısızlarda oluştu. İzmir’de Kovid’e yakalanan ve tedavisi ağır bakım servisinde süren 46 yaşındaki 2 çocuk babası Erhan Dalıcı aşı olmadığı için yaşadığı pişmanlığı anlattı. Hala tedavi altında olduğu ağır bakım servisinde aşı yaptırmayanlara seslenen Kolcu “Çocuklarımdan ve eşimden uzak kaldım. Allah bu hastalığı kimseye yaşatmasın. Dışarda güneş mi kar mı var ? Bunu burada bilemiyorsunuz. Hastalar burada tedavi görürken gözlerini açmıyorlar. Onları görünce ne kadar büyük bir kusur yaptığımı fark ettim. Gençler ‘bize bir şey olmaz’ demesin. Ben de ‘bana bir şey olmaz’ dedim. Hayattaki en büyük pişmanlıklarımdan birisi aşı olmamamdır. Kimse gençliğine güvenmesin” dedi. Erzurum’da aşısını yaptırmadığı için virüse yakalanan ve 27 gün ağır bakımda yaşama uğraşı veren 25 yaşındaki Şaban Kara ise “Gencim virüs bir şey yapmaz, Kovid’e yakalanmam’ diyerek aşı olmadım, bu fikir çok yanlış, çok pişmanım” tabirlerini kullandı.

Hadiselerin birçok kuşkulu yeni varyant kapıda

Ağır bakım servislerinin dolma noktasına geldiği Rize’de Doç. Dr. Ayşegül Çopur Çiçek, yeni mutant tehlikesine dikkat çekti. “Delta varyantı yüzde 35-40 düzeyinde, yüzde 60-70’lik kesim ise elimizdeki mevcut kitin tespit edemediği kuşkulu varyantlar olarak kayıtlarımıza geçiyor. İleriki günlerde diğer mutasyonları da konuşacağız” dedi.

Doğu Karadeniz’de çay ve fındık hasadıyla başlayan göçler, koronavirüs hadise sayılarında patlamaya neden oldu. Rize’deki hastanelerde ek Kovid servisleri açılırken, ağır bakım servisleri de dolma düzeyine geldi. Hastanelerde yatanların çoğunluğunun aşısız olduğunu belirten Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Çopur Çiçek, yeni varyant tehlikesine dikkat çekti. İleriki süreçte diğer mutasyonların da görülebileceğini kaydeden Doç. Dr. Çiçek “Birkaç hafta öncesinde günlük test ortalamamız 750-800 bandındayken şu anda günlük test sayımız iki binleri bulmaya başladı. Bunun da yaklaşık yüzde 25’ini olumlu olaylar olarak raporlamak durumunda kalıyoruz. Daha evvel bu olumlu hadiselerinde yüzde 90’ı İngiltere varyantıyken, son dört beş gündür İngiltere varyantını hiç görmez olduk. Delta varyantı yüzde 35-40’lar düzeyinde, geriye kalan yüzde 60-70’lik kesim ise elimizdeki mevcut kitin şimdi tespit edemediği başka kuşkulu varyantlar olarak kayıtlarımıza geçiyor. Bu da virüsün değişimlerini süratli bir biçimde devam ettirdiğini ve ileriki süreçlerde Delta’dan, Delta Plus’tan diğer mutasyonları da konuşacağımız manasına geliyor” ikazında bulundu. Toplumsal bağışıklığın ehemmiyetine de değinen Doç. Dr. Çiçek “Aşı yaptırmış şahıslar aslında aşı olmayanları da korumuş oluyorlar. O yüzden aşı aykırılığı yapmadan aşılarımızı olmamız lazım” dedi.

‘Hastanelerdeki yoğunluk dayanılmaz noktalarda’

Koronavirüs olaylarının Delta varyantının tesiriyle tüm dünyada tekrar tırmanışa geçtiğini söyleyen Adana Tabip Odası Lideri Uzman Dr. Selahattin Menteş, hergün yüzlerce insan ölmesine karşın toplumda rehavete reaksiyon gösterdi. Hastanelerdeki tüm yatakların dolmasına rağmen kayıtsız ve vurdumduymaz hallerin devam ettiğini belirten Dr. Menteş “Bilimsel olarak yapılan tüm ihtarlara rağmen 4’üncü pik tüm süratiyle artarak devam ediyor. Adana Kent Hastanesi başta olmak üzere Adana’nın her hastanesinde yeni Kovid servisleri açmaya devam ediyoruz. Yeni açtığımız servisler ve ağır bakımlar süratle doluyor ve yeni hastalar gelmeye devam ediyor. Acillerde hasta yoğunluğu artık dayanılamaz noktalara geldi” ihtarında bulundu. Sıcak yaz aylarında birtakım vatandaşların ‘Beni klima çarptı, hafif bir kırgınlığım var’ diye ortada dolaşmaya devam ettiğine de değinen Menteş “Bu tıp durum yaşayanların derhal test yaptırmasını ve kendisini sonuçlar çıkıncaya kadar izole etmesini istiyoruz” dedi.

Tek doz hiçbir işe yaramıyor

Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. İsmail Balık, aşılamanın birinci günlerinde aşı yaptıranların Sinovac aşısı olduğunu söyleyerek “Bu aşıların aktifliği 3’üncü aydan itibaren azalmaya başlıyor. Bunlara kesinlikle çabucak 3’üncü doz aşı yapılması gerekiyor” dedi. Hastalanma ve ağır bakıma girme bakımından daha fazla riskli olanları sıralayan Prof. Dr. Balık “İlk sırayı hiç aşı olmamış olanlar alıyor. 2’nci sırada tek doz aşı olmuş olan bireyler; şimdi 2’nci aşısını olmamışlar. 3’üncü sırada ise 2’nci aşısını daha yeni olmuş olanlar, 4’üncü sırada da 2 doz aşı olmuş ve ortadan 3 aydan daha fazla vakit geçmiş olan şahıslar. Münasebetiyle hiç aşı olmamış olanların bir an evvel aşılarını yaptırmaları gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu. “Tek doz aşı neredeyse hiçbir işe yaramıyor” diyen Prof. Dr. Balık, 3 doz aşısını olanlarda 4’üncü dozun gerektiğine dair tartışmalara ait ise “4’üncü doz muhakkak şu kademede gerekli değil. Şu anda Delta varyantı için 3 doz aşılı olmak kâfi oluyor” sözlerini kullandı.

Karar