‘Damat Koğuşu’ sineması ile isminden kelam ettiren direktör İlker Savaşkurt’un İngilizce çekilen yeni sineması ‘Akis’ (Reflection) Türkiye prömiyerini Adana Altın Koza Sinema Festivali’nde gerçekleştirdi. 16 Eylül’de M1 Adana AVM’de yapılan prömiyere katılan sinemanın oyuncuları Selçuk Formül, Taro Buyruk Tekin, Yasemin Szawlowski, Ali Süreyya Tuncer, İbrahim Aköz ve Seçkin Andaç Çam da izleyiciler üzere sinemanın kurgulanmış halini birinci kere izleme fırsatı buldu. Prömiyerde direktörün yanı sıra sinemanın senaryosuna imza atan Mehmet Kala, müziklerini hazırlayan Ercüment Orkut ve üretimci Hasan Adalı da konuklar ortasında yer aldı.
Prömiyer sonrası konuştuğum direktör Savaşkurt, sineması Adalı’nın on yıl evvel yazdığı bir tiyatro oyunundan sinemaya uyarladığını belirterek, “Oyundan çok etkilendim ve bir sinema konusu yaratmak istedim. Aziz Sodom karakteri daha fazla karaktere yansısın, dokunsun istedim” diyor. Savaşkurt, sahibini de içine alan havasıyla ‘antik-gotik’ bir otelde kalan 4 çiftin başta birbiriyle ilgisiz görünen fantastik kıssasını Tarantinovari kanlı ve sert bir üslupla izleyiciye aktardığı sinemasıyla ilgili şunları söylüyor: “Yedi günah farklı farklı odalarda ve karakterlerde ortaya çıkmaya başlıyor. Metinlerde, bilhassa otelin sahibi Ashu’da, Aziz Sodom ve Raven karakterlerinde edebiyat yansımaları var. Raven, Edgar Allen Poe’nun ‘Kuzgun’ şiirinden esinleniyor mesela. Aziz Sodom Beat nesli müelliflerinden William Seward Burroughs’dan, Ashu’da Zarathustra’nın bir öteki isminden doğdu.
Dini bir figür üzere lakin aslında değil…” “Karakterler hayattan beşerler olmasına karşın, sinemadaki üzere bir gece dünyada hiçbir vakit yaşanmayacaktır” diyen Savaşkurt, hem kıssası hem oyunculukları hem de tekniğiyle yerli sinemaya yeni bir soluk getiren sineması çekmeye nasıl yürek ettiği soruma ise şu karşılığı veriyor: “Yeni şeyler denemekten korkmuyorum. Sinemada herkes yürek edemiyor yeni şeyler denemeye, doğal bunda ticari dertler da tesirli oluyor. Ancak sana güvenen beşerlerle yola çıkınca, yolunuza istediğiniz üzere devam ediyorsunuz.” Savaşkurt, sinemanın lisanının İngilizce olmasının arkasında ise ‘dikkat çekmek’ üzere bir niyeti olmadığını, oyunu birinci okuduğunda metnin İngilizceye çok müsait olduğunu düşündüğü için bu türlü bir seçim yaptığını kelamlarına ekliyor.
‘BEAT JENERASYONU ÜZERE EDEBİYAT AKIMLARINDAN ETKİLENDİM’:
Sinemanın senaristi Mehmet Kala, senaryoyu yazarken edebiyat akımlarından, bilhassa -filmde de tesiri epey hissedilen- bir periyot İstanbul’da da yaşayan Beat nesli müelliflerinden William Seward Burroughs üzere isimlerden etkilendiğini lisana getiriyor. Oyunda yalnız 3 karakterin bulunduğunu, direktörün isteğiyle karakterlerin çoğaldığının altını çizen Kala, kıssayı “Dünyanın rastgele bir yerinde insanların hayatına dokunduğunda nasıl sırlar çıkar üzere bir kaygıyla yazdığım bir oyundu. Sinemada farklı ülkelerden birçok karakter geliyor otele. Yalnızca karakterlerin sırları değil, o sırların birbirine yansıması da ortaya çıkıyor” kelamlarıyla pahalandırıyor. Sinemanın ‘bu böyledir ya da bu türlü değildir’ üzere bir ‘ahlaki’ önermesi olmadığı görüşünü aktaran Kala sinemanın bir iletisi olup olmadığı soruma “İnsanın hayatta yaşadığı şeylerin hepsinin kendi içinde iyi yahut makûs diye ayrım yapmadan, neyin iyi neyin makus olduğunu bilmeden yaşadığı bir kozmosta, bir imtihan içinde seyrettiğini düşünmüşümdür daima. Bütün karakterlerin döngülerinin gerisinde da bu fikir var” karşılığını veriyor. Kala, 2012’de yazdığı oyunun Kovid sürecinde kendiyle hesaplaşan bugünkü insanlığın korkularıyla örtüştüğünü de belirterek, şu niyetlerini aktarıyor:
“Hikaye, bizim birbirimizle olan kaygımız ne sorusu üzerine. İnsanların kendine koyduğu tabular, kutsallar, pahalar ve bunların kendilerini nasıl yönettiği meselesi… Devlet nedir, aile nedir? Dorukta kim var, bizi kim yönetiyor? Hayatımızı nasıl etkiliyor üzere sorulardan yola çıkan bir hesaplaşma…” Konusu, oyunculukları ve tekniği kadar geneline hakim olan müzikleriyle de dikkat çeken sinemanın müziğine imza atan Ercüment Orkut ise, öncelikle Türkiye’deki üretimlerde müziğe bırakılan alan ile Avrupa’da ayrılan alanın ortasında uçurum olduğu eleştirisini yaparak, şunları aktarıyor: “Ne vakittir bu türlü bir şey hayal ediyordum, müzik de sinemayla birlikte kendini anlatabilse, bir rol sahibi olabilse diye… Bunu yapabilmek için direktör Savaşkurt’u ve senarist Kala’yı tanımam gerekiyormuş, kendilerine çok teşekkür ediyorum buna vesile olduğu için.”
SARSICI BİR DOMİNO TESİRİ
Mayıs ayında dünya prömiyerini yaptığı 16. Harlem Memleketler arası Sinema Festivali’nde ‘En İyi Yabancı Film’ mükafatını kazanan Amirler Sinema üretimi ‘Akis’ (Reflection), yoluna Sofya üzere birçok dünya şenliğiyle devam edecek. Şenlik tecrübelerinin akabinde Türkiye’de vizyona girmesi planlanan sinema, beyazperdede yeni ve cesaretli bir bakış açısına şahit olmak isteyenler için biçilmiş kaftan. Sinemacılar için kuvvetli bir tecrübe olan tiyatro uyarlaması olarak beyazperdeye yansıyan Akis, izleyicisini fakat uçuk kaçık bir romanda karşımıza çıkabilecek cinsteki karakterlerinin kıssası üzerinden kendisiyle yüzleşmeye zorluyor. Bütün karakterlerin yaşadıklarının en sonunda adeta bir domino taşı üzere birbirine bağlı olduğunu anladığınız sineması seyrederken, o tozlu, antik otel odasında yaşananların -yönetmenin de dediği gibi- gerçekte asla olamayacağını biliyorsunuz, ancak tekrar de merakla izlemeye devam ediyorsunuz. Beyazperde karardığında ise tıpkı karakterler üzere sert bir duvara üzücü halde toslamış hissiyle salondan ayrılırken, bir yandan da içten içe ‘gri bir ahlâki alanın’ varlığını sorguluyor, ister istemez Sezen Aksu’nun o meşhur müziğinin mısralarını mırıldanıyorsunuz: ‘Masum değiliz hiç birimiz…’
‘BENİ İNGİLİZCE OYNAMAYA İKNA ETTİLER’
Sinemada Aziz Sodom karakterine hayat veren usta oyuncu Selçuk Metot, senaryoyu okuduğunda dramaturjisinden çok etkilendiğini belirterek, İngilizce çekilen bir sinemada rol almaya dair şunları söylüyor: “Karakterler beni çok etkiledi ve tamam dedim. ‘Yalnız İngilizce çekeceğiz’ dediler. ‘İyi günler’ dedim ben de. Neden diye de sordum? Ama İngilizce olması hoş bir şey aslında, iyi bir tecrübe bir aktör için. Her şeyin manasını öğrenmek zorunda da değiliz esasında… Sanat ismine hissederek bir şey yaptığımızda bunlar direktör, senarist, teknik grup için de çok faydalı olabilir. Fakat biz bunu yaparken halka, bir kitleye yapıyoruz, o kitleye egomuzla ‘Biz ne yaparsak yapalım buyurun seyredin’ de diyemeyiz. Bütün bunların içerisinde sezgilerimize de bakıyoruz olağan sıkıntıya. Ben bütün hayatımı bu sezgilerle yönlendirmiş biriyim. Sonunda beni ikna ettiler İngilizceye. ‘Yukarıyla’ da biraz irtibat kurdum, tamam yapalım dedim sonra. Senaryonun, direktörün, grubun çok iyi olması da beni motive etti.” Usta oyuncuyu bulmuşken, Kovid sürecinin sinemaya tesirine dair fikirlerini sormasam olmazdı, fakat Formül bütün ziyan ziyana karşın umut dolu olduğunu şu sözlerle ifade etti: “Kovid periyodunda herkes üzere bol bol TV’de sinema, dizi izledik. Sanata, sinemaya büyük darbe vurdu ve üretkenlik çok öbür yerlere yönelmeye başladı. Ancak bunun sonucunda tekrar eski günlerdeki coşkulu bir bütünlükte sinema yapmak için bir motivasyon yarattı. Bu motivasyonun sonucunda tahminen pandemide geçirdiğimiz süreçlerin de pahalandığı yeni sinemalar yapılacak. Tiyatro oyunları, operetler yazılacak. Herkes tıpkı geçirdi bu süreci, bir grup arazlar oluştu. Bence bir yıl daha bu türlü gidecek ve ondan sonra bu sürecin değerlendirmesi yapılacak bütün dünyada ve bir grup eğilimler ona nazaran gerçekleştirilecek.”
Karar
