Tarım Bakanlığı, yetki evraksız tütün ticaretini yasaklayan düzenlemeyi 1 Temmuz’da yürürlüğe soktu. Fakat üreticiyi dinlemeden, mağduriyetleri giderecek ön hazırlık yapılmadan alınan karar tütünle geçinenleri güç durumda bıraktı. Adıyaman ve Malatya’da çiftçiler “Düzenlemeyi iptal edin” protestoları yaptı. ‘Kanuna ters toplantı’yla suçlanan vatandaşlardan 10’unun ‘kaçma şüphesi’ olduğu gerekçesiyle tutuklanması ise reaksiyon çekti.
MHP’DE RAHATSIZLIK YARATTI, ÇELİKHAN’DA BEŞ İSTİFA GELDİ
Tütün protestoları ve akabinde yaşanan tutuklamalar ittifak ortağı MHP’nin Adıyaman’ın Çelikhan ilçesinde 5 kişi partilerinden istifa etti. MHP’den belediye lider adayı olan Abdurrahman Yaylagül “Tutuklananlardan biri de MHP’li belediye meclis üyesi Mustafa Sonkaya. 50 yıllık tütün üreticisi 65 yaşındaki Abdurrahman amca da mahpusla tanıştı” dedi. CHP’li Abdurrahman Tutdere de “Yoksullukla uğraş edenler bir de mahpusta sıkıntı çekmesin. Bayramı cezaevinde değil aileleriyle geçirsinler” yansısını gösterdi.
HAK İSTEMENİN MALİYETİ HAPİSHANE
Tütün üreticilerine yönelik yaklaşıma CHP başkanından sert reaksiyon geldi: Adıyamanlı kardeşim hak istemenin maliyetini gördün değil mi… Geçen hafta tütün meselesini Meclis’e getirdik iktidar oylarıyla reddedildi. Bu işten 400 bin aile geçinirken 2003-2021 mayıs periyodunda 1.2 milyon ton tütün ithal edildi. Öteki çiftçilere 6.4 milyar dolar ödendi. Batsın sizin ulusal ve yerliliğiniz.
TÜTÜN ÇİFÇİSİNE ‘HAK ARAMA’
Tütün üreticisine getirilen ‘yetki belgesi’ kararı, çiftçiyi güç durumda bıraktı. Adıyaman ve Malatya’da üreticiler “Düzenlemeyi iptal edin” protestoları yaptı. ‘Kanuna karşıt toplantı’yla suçlanan köylülerden 10’unun ‘kaçma şüphesi’ gerekçesiyle tutuklanması reaksiyon çekti. İttifak ortağı MHP’nin Adıyaman teşkilatından 5 kişi partiden istifa etti. Yaşananlar sonrası Gelecek Partisi önderi Davutoğlu da “Çiftçiye zulüm yapılıyor” açıklaması yaptı.
Hükümetin tütün üreticileri için apar topar getirdiği ‘yetki belgesi’ düzenlemesi reaksiyon çekti. Kaçakçılıkla Uğraş Kanunu’nda dört yıl evvel yapılan değişiklikle Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yetki dokümanı almadan yahut bildirimde bulunmadan yapılan tütün ticareti yasaklanmış; bu yasağa uymayanların 3 yıldan 6 yıla kadar mahpusla cezalandırılması öngörülmüştü.
Kelam konusu Tarım ve Orman Bakanlığı’nın düzenlemesi 1 Temmuz’da yürürlüğe girdi. Dokümanı almayan üreticiye tütün ticareti yasağı getirilmesi sonrası geçimini bununla sağlayan çiftçi güç duruma düştü. “Bu mecburilik bizi bitirir” diyen çiftçiler düzenlemenin geri alınması için Adıyaman ve Malatya’da protestolar düzenledi. Müsdesiz olduğu gerekçesiyle protestolara polisin müdahalesi sert oldu. 16 çiftçi bir gün sonra sabaha karşı konutlarına düzenlenen baskınlarla gözaltına alındı.
Adıyaman 2. Sulh Ceza Hakimliği tütün üreticilerini ‘suç işlemeye alenen tahrik, kanuna karşıt toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın dağılmama, kamu kurumu fliyetini cebir ve şiddet kullanarak engelleme’ argümanlarıyla tutukladı. Tutuklanma münasebetinde ortalarında MHP meclis üyesinin de bulunduğu 10 tütüncünün ‘kaçma şüphesi’ olduğunu belirtti.
ABUZER AMCA’YA MAHPUS, CONİ’YE ÖZGÜRLÜK
CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutdere “Yabancı şirketlere verdiğiniz kelamı tuttunuz, muradınıza erdiniz. Sarmalık tütün ticaretine 3 yıldan 6 yıla kadar mahpus cezası öngören zulüm maddeniz yürürlüğe giriyor. Yüz binlerce tütün üreticisinin, esnafın, yoksulun fukaranın ekmeğine yasak getiriyorsunuz. Mahpus getiriyorsunuz. Yabancı tütüne özgürlük, yerli tütüne yasak. Bu vatan topraklarında üretim yapan Emine Teyze’ye, Abuzer Amca’ya mahpus, Coni’ye özgürlük. Bu mu adaletiniz? Bu mu milliliğiniz ve yerliliğiniz” dedi. Tutdere ayrıyeten açıklamasında “Türkiye’yi soyanlar dışarıda, tütüncü içeride. Kendi bakanlığını kazıklayan bakan dışarıda, hak arayan tütüncü içeride” tabirini kullandı ve “Yoksullukla uğraş edenler bir de mahpusta zahmet çekmesin. Bayramı cezaevinde değil aileleriyle geçirsinler” daveti yaptı. Tutdere ayrıyeten “Tütün üreticilerinin bu kabahatlerden ötürü tutuklamaya sevk edilmesi bile hukuk ayıbı. Ismarlama kararla parmaklıklar gerisine gönderildiler” tabirini kullandı.
MHP’LİLERDEN TÜTÜN İSTİFASI
Tütün protestoları ve akabinde yaşanan tutuklamalar Adıyaman’ın Çelikhan ilçesinde iktidar ortağı MHP’de istifa getirdi. 2019 lokal seçimlerinde MHP’den Çelikhan belediye lider adayı olan Abdurrahman Yaylagül dışında toplam beş kişi daha partilerinden istifa etti.
Yaylagül ‘tutuklananlardan birinin de MHP’li belediye meclis üyesi Mustafa Sonkaya olduğunu, 50 yıllık tütün üreticisi 66 yaşındaki Abdurrahman amcanın da mahpusla tanıştığını” söyledi. Yaylagül açıklamasında “Sahipsiz memleketimizle mlesef tahlil istikametinde uzlaşmak yerine gözaltılar gerçekleştirilmiş ve bu sabah prestijiyle 10 kişinin tutuklanarak cezaevine gönderildiğini hüzünle öğrenmiş olduk” sözünü de kullandı. Öte yandan tutuklamalar sonrası her kesitten ‘Sadece ekmeklerini savunan insanlara bu muamele reva mı’ yansıları yükseldi. Çiftçilerin özgür bırakılması için ortak davet yükseldi.
TÜTÜN ÜRETİCİLERİNE ZULÜM YAPILIYOR
Tütün üreticilerinin meskenlerine düzenlenen baskınlar sonucu gözaltına alınması ve akabinde tutuklanmasına Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu reaksiyon gösterdi. Tütün yasağını protesto eden Adıyamanlı tütün üreticilerine ait olarak Twitter’dan açıklama yapan Davutoğlu şunları söyledi: “Adıyaman’da tütün üreticilerine zulüm yapılıyor! Konutuna ekmek götürme kaygısında olan tütün üreticilerinin haksız suçlamalarla tutuklanması kabul edilemez. Geçim kederinden öbür kaygıları olmayan tütün üreticilerimizin sonuna kadar yanındayız ve her türlü tüzel dayanağı vereceğiz.”
Karar
