SAL SULTAN | KARAR

Muharrir Ahmet Ümit’in son kitabı Kayıp Rabler Ülkesi’nin lansmanı İzmir Pergamon Antik Kenti’nde yapıldı. Antik kentin mitolojisiyle polisiyeyi harmanlayan kitabın, 1800’lerde Bergama’dan Berlin’e kaçırılan Zeus Altarı’nın konutuna geri getirilmesi çabasında değerli rolü olduğunu söyleyen İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer: “Zeus’un götürülmesi bebeğin anasından kopartılması üzere bir şey. Nefesimiz yettiğince çabayı sürdüreceğiz, sonuna kadar gideceğim. Zeus Altarı ilişkin olduğu topraklara dönecek!”

İzmir’in 2014’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydolan antik kenti Bergama bugünlerde yepisyeni bir heyecana mesken sahipliği yapıyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB) 1800’lü yıllarda Berlin’e kaçırılan ve Pergamon Müzesi’nde sergilenen Zeus Sunağı’nın (Altarı) kesimlerini konutuna geri getirmek için son derece kararlı. Bu kararlılığı yalnızca Türkiye ve Almanya ortasındaki resmi yazışmaların mukadderatına bırakmanın geçmişteki örneklerde olduğu üzere yetersiz kalacağını düşünen belediye sesi Berlin’den ve dünyanın birçok yerinden duyulacak kültürel bir atağa geçti.

Bu kapsamda polisiye edebiyatın usta kalemi Ahmet Ümit’in Yapı Kredi Yayınları tarafından okura sunulan Zeus Altarı evrenindeki mitolojik dünyayı Berlin, Pergamon Antik Kenti ekseninde ele aldığı ‘Kayıp Rabler Ülkesi’ kitabını bu amacın dünya çapında ses getirecek argümanlarından biri olarak gören belediye, kitabın lansmanını Bergama’da yaptı.

Sevimli Pancaroğlu ve orkestrasının müziği eşliğinde edebiyat ve arkeoloji dünyasının buluştuğu lansmanda Zeus Altarı’nın bu topraklara ilişkin olduğunu bütün dünyaya anlatacak, senaryosunu Ömer Erbil’in yazdığı Bergama Belgeseli için de Troya belgeselinin direktörü Nihal Ağırbaş ile de bir protokol imzalandı.

‘NEFESİM YETTİKÇE BU ÇABAYI SÜRDÜRECEĞİM’

Aktiflikte konuştuğum İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Zeus Altarı’nın Berlin’de bulunmasının kendisinde yarattığı hissi şu kelamlarıyla aktarıyor: “Bu bebeğin anasından kopartılması üzere bir şey, vicdanları yaralayan bir bahis.

Orada olmasının ne kadar yasal desteği var, hukuksal meşruiyeti var bilemem lakin her yasal olan legal olmadığı üzere her yasal olmayan da legal değil diyemeyiz. Biz meşruiyet peşindeyiz, bu sebeple Zeus Altarı’nın kendi topraklarına geri dönmesi lazım.”

Soyer, “Binlerce yıllık geçmişi olan bir kıssayı alıp bir diğer toprağa götüremezsiniz” diyerek “Bu o toprağa ihanet, hainliktir. Bu mevzu yalnızca bizim söylememizle de aşılacak bir şey değil. Bunu mümkün olduğunca güçlü bir halde dillendirmek gerekiyor” diyerek, bu hususta medya mensuplarından sanat dünyasına herkese bir vazife düştüğünü belirtiyor.

Belediye olarak Bergama’nın bir dünya kenti olduğunu dünyaya anlatacak birçok yeni projeyi hayata geçireceğini kaydeden Soyer, Zeus Altarı’nın geri getirilmesi kapsamında Türkiye’den çalınan birçok eser için yurt dışında kıymetli bir gayret veren Kültür ve Turizm Bakanlığı ile de görüştüklerini vurgulayarak, “Bu kararı birlikte verdik, birbirimize güç vermeye kelam verdik. Bu yola girdik, nefesimiz yettiğince çabayı sürdüreceğiz.

Zeus Altarı’nı alıp ilişkin olduğu yere, sunağa koyacağız” görüşlerini paylaşıyor. Soyer, teşebbüsün olumlu bir sonuç vereceğinden hiç kuşku duymadan “Zaman konusunda ise bir fikrim yok. Umurumda da değil, sonuna kadar gideceğim. Zeus Altarı ilişkin olduğu topraklara dönecek” sözlerini kullanıyor.

Soyer, Kayıp İlahlar Ülkesi romanının dünyanın birçok ülkesinde okunacak olmasının bu mefkureye değerli bir katkı sağlayacağını lisana getirerek, şu sözleri kullanıyor: “Kitapları 30 lisana çevrilen ve dünyada büyük ilgi uyandıran müellifimiz Ahmet Ümit’in romanında Pergamon Antik Kenti’ni anlatması Bergama ve İzmir’in dünya için bedelini bir defa daha ortaya koyuyor. Bu nedenle, kendisini bir ‘İzmir elçisi’ olarak görüyor ve İzmir ismine teşekkür ediyorum.”

‘YURTTAŞ OLARAK VAZİFEMİ YERİNE GETİRMENİN HUZURUYLA DOLUYUM’

Pergamon’daki Zeus Sunağı’nı birlikte gezdiğimiz muharrir Ümit ise, birinci defa 10 yıl evvel ziyaret ettiği antik kentin fevkalâde hoşluk karşısında çok etkilendiğini ve bir Bergama romanı yazmaya karar verdiğini söylüyor.

Sunağın esaslı ağaçlarının tabanından Zeus, Sezar, Kleopatra mitleriyle anılan antik kentin hoşluklarına göz gezdiren Ümit “Eşsiz bir antik kentten, çok kültürlü ve dinli bir kentten bahsediyoruz. Burayı tanımaya başladığımda heyecandan kıpır kıpırdım. Şu an çok huzurluyum, zira romanını yazdım. Misyonunu yerine getirmiş bir yurttaş, bir dünyalı, eski kültürlere hürmet gösteren bir insan olmanın huzurunu taşıyorum” kelamlarıyla lisana getiriyor.

Antik kentin tarihine, neredeyse her bir taşının tarihine hayli hakim olan Ümit, “Düşünebiliyor musunuz? 1800’lerin sonunda kaçak hafriyat yapıyor evvel Almanlar. Bergamalılar uyanıyor aslında, bir şeyleri alıp götüreceklerini anlıyorlar.

Lakin onlar çabucak Sultan Abdülhamid’den özel hafriyat müsdesi alıyorlar ve sonra dünyanın 8’nci olağanüstüsü olan Zeus Altarı’nı alıp kısa bir müddette deniz yoluyla Berlin’e götürüyorlar. Bizimkiler farkında bile değil, hatta ‘kırık heykeli ne yapacaksınız, size sağlamını verelim’ diyorlar” kelamlarıyla Zeus Altarı’nın Berlin’e götürülüş öyküsünü anlatırken hüzünleniyor…

Ümit’in, şu cümleleri ise günümüzde de vakit zaman ‘skandal’ haberleriyle gündemimize giren kültürel varlıklarımızı müdaf konusunda hepimizi bir sefer daha düşündürecek nitelikte: “Almanlar Zeus’u birinci 1910’da sergiliyorlar.

Sonra savaş geliyor, Almanya’da Nazizm yükseliyor. Hitler büyük bir stadyum yapılmasını istiyor, bilin bakalım o meşhur Alman stadyumu yapılırken nereden esinleniliyor? Natürel ki buradan, Bergama’dan…”

1800’lü yıllarda kesimleri Almanya’ya kaçırılan ve günümüzde Berlin’deki Pergamon Müzesi’nde sergilenen Zeus Sunağı.

Karar