TBMM Genel Konseyinda, 5’inci Yargı Paketi’ni içeren İcra ve İflas Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun Teklifi kabul edildi. İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan değişiklikle, cebri icra satışlarının elektronik ortamda yapılmasına paralel olarak haczedilen malların ihale yöntemi, bununla uyumlu hale getiriliyor. Buna nazaran, birinci ve ikinci ihale, icra müdürü tarafından, ilanda belirlenen gün ve saatte, haczedilen malın muhammen değerinin yüzde 50’si üzerinden başlatılacak. Koşulların yerine gelmesi halinde mal, en yüksek teklif verene ihale edilecek.
Artırmanın sona erdiği gün ve saatte kuralların bulunması halinde, mal en yüksek teklif verene ihale edilmiş olacak ve malın mülkiyeti ihale alıcısına geçecek. İcra müdürü artırmanın bitmesinden sonraki birinci iş gününde artırmanın sonucunu gösteren bir sonuç tutanağı düzenleyerek tutanaktaki bilgileri tıpkı gün satış portalında ilan edecek. İhalenin sonucuna ait bu tutanakta, artırmanın ne vakit tamamlandığı, en yüksek teklifi verene malın ihale edildiği, tutanağın ilanından itibaren 7 gün içinde ihale bedelinin ödenmesi gerektiği yahut kanundaki kaidelerin yerine gelmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı konuları belirtilecek.
Satış talebi, teklif verme başladıktan sonra geri alınamayacak ve teklif verme müddetinin bitimine kadar borcun büsbütün ödenmesi halinde satış durdurulacak.
İcra müdürü, taban ihale bedelinin teklif edilmediği, en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmadığı yahut teklif verme mühletinin bitiminden evvel borcun ödendiği hallerde, ihalenin yapılamadığını yahut iptal edildiğini tutanakla tespit edecek. Minimum ihale bedelinin teklif edilmediği yahut en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmadığı hallerde ikinci artırma, birinci artırmadaki kaideler çerçevesinde daha evvel ilan edilen tarihte başlayacak.
Artırmada, alıcı çıkmaza yahut bu unsurda yazılı kurallar gerçekleşmezse alacaklı, evvelki satış talebinden kalan satış isteme mühleti içinde satış günü verilmesini talep edebilecek. Satış isteme mühleti satış talebiyle birlikte duracak ve duran bu mühlet, ihalenin yapılamadığına yahut iptal edildiğine ait tutanak tarihinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlayacak.
İcra müdürü, artırma bittikten sonraki birinci iş gününde elektronik satış portalından kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini satış portalı kayıtlarından tespit ederse, artırma mühletinin bir gün uzatılmasına karar verecek, kararda artırmanın başlayacağı ve biteceği vakti gösterecek. Tüm bu konular satış portalında duyurulacak. Bu durumda artırmanın başlangıç tarihi, artırma müddetinin uzatılmasına karar verildiği tarihten itibaren üç günü geçemeyecek. Bu müddet içinde, daha evvel en yüksek teklif veren teklifiyle bağlı olacağı üzere yeni istekliler de teminatı yatırmak suretiyle artırmaya katılabilecek.
TAŞINIR İHALESİNE AİT DEĞİŞİKLİKLER TAŞINMAZLAR İÇİN DE GEÇERLİ OLACAK
Hem taşınmazlar hem de taşınırlarda ihale alıcısı, ihalenin feshi talep edilmiş olsa dahi artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren 7 gün içinde satış bedelini nakit ödemek zorunda olacak. Satılan mal, ihale katılaşmadan teslim edilmeyecek ve resmi sicilde alıcı ismine tescil edilmeyecek.
Maddeyle, taşınır malların satışına ait yapılan ihale metot ve temellerine yönelik birtakım değişiklikler, taşınmaz mallar için de geçerli olacak.
Elektronik satış portalında yapılacak satış ilanında, varsa ipotek sahibi alacaklılarla öteki ilgililerin, taşınmaz üzerindeki haklarını 15 gün içinde icra dairesine bildirmeleri gerekecek. Aksi halde hakları tapu siciliyle sabit olmadıkça satış bedelinin paylaşmasından hariç kalacaklar ve bu konular irtifak hakkı sahipleri için de geçerli olacak.
Değer takdirine ait şikayet yetkisiz icra mahkemesine yapılırsa, icra mahkemesi evrak üzerinde inceleme yaparak müracaat tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde yetkisizlik kararı verecek ve masrafını sarfiyat avansından karşılamak üzere belgeyi, resen yetkili icra mahkemesine gönderecek. Böylelikle değer takdirine ait şikayetin yetkili mahkemece bir an evvel ele alınması sağlanacak.
İhale alıcısının talebi üzerine icra dairesi, satışı yapılan taşınmazda kira kontratına bağlı olarak oturan şahsa kira bedelini, öbür hallerde ise taşınmazı kullanan bireye eksper tarafından tespit edilen aylık kullanım bedelini icra dairesine yatırmasını emredecek. İhtara karşın belirlenen bedelin icra dairesine yatırılmaması halinde, ilgili karar kıyasen uygulanacak ve depo edilen bedel ihalenin sonucuna nazaran hak sahibine ödenecek. Böylelikle uygulamada sıklıkla karşılaşılan tereddütlerin giderilmesi amaçlanırken, ihale katılaşıncaya kadar taşınmazın ne formda koruma ve yönetim edileceği konusunda icra dairesine yol gösteriliyor.
İhalenin feshi davasını açabilecek şahıslar ortasında sayılan “tapu sicilindeki ilgililer”, “resmi sicillerdeki ilgililer” olarak genişletiliyor. Hudutlu tıpkı hak sahiplerine de bu davayı açabilme imkanı tanınıyor.
Satış isteyen alacaklı, borçlu yahut resmi sicilde kayıtlı ilgililerle sonlu birebir hak sahiplerinin dışında kalan şahıslarca ihalenin feshinin talebi halinde, ihale bedeli üzerinden göreli harç alınacak ve talebin reddi halinde bu harç iade edilmeyecek, ilgili bireylerin beklenen ziyanına karşılık olmak üzere ihale bedelinin yüzde 5’i oranında teminat göstermesi kuralı aranacak.
İCRA MAHKEMESİ BİRTAKIM HALLERDE DURUŞMA YAPMADAN KARAR VEREBİLECEK
İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi, talep tarihinden itibaren 20 gün içinde duruşma yapacak ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verecek. İhalenin feshi talebinin yöntemden reddi gereken hallerde duruşma yapılmadan da karar verilebilecek.
İcra mahkemesi, satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmi sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sonlu tıpkı hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan bireylerce talep edilmesi nedeniyle; satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmi sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve hudutlu tıpkı hak sahipleri dışında kalan bireyler bakımından feragat nedeniyle; işin aslına girerek talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni, feshi istenilen ihale bedelinin yüzde 10’una kadar para cezasına mahkum edecek.
Düzenlemede, para cezasına mahkum edilecek haller açık bir formda belirtiliyor. Bu kapsamda ihalenin feshi talebinin, satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmi sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sonlu tıpkı hak sahipleri ile pey sürerek ihaleye iştirak edenler dışında kalan şahıslarca talep edilmesi nedeniyle yahut satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmi sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sonlu tıpkı hak sahipleri dışında kalan bireyler bakımından feragat nedeniyle ya da işin temeline girilmek suretiyle reddine karar verilmesi halinde ihalenin feshini talep eden, feshi istenilen ihale bedelinin yüzde 10’una kadar para cezasına mahkum edilecek.
İhale kesinleşmedikçe ve ihale konusu mal alıcıya teslim edilmedikçe yahut teslime hazır hale getirilmedikçe ihale bedeli alacaklılara ödenmeyecek. İhale konusu malın teslim edilemeyeceği yahut teslime hazır hale getirilemeyeceği durumlarda ihale, icra müdürü tarafından iptal edilerek ihale bedeli alıcısına ödenecek.
İhalenin feshi talebinde bulunulabilecek azami müddetin başlangıç tarihi, ihalenin yapıldığına ait kararın elektronik satış portalında ilan edildiği tarih olacak.
Taşınmazın ihale alıcısı ismine tescil edilmesinden sonra tahliye süreci yapılmadan taşınmaza malik olanlara da tahliye talep edebilme hakkı tanınıyor.
Kanunla, uygulamadaki tereddütlerin giderilmesi gayesiyle, sıra cetvelinin tanzimi üzerine tebligatı alan hak sahibinin teminat mukabilinde alacağını tahsil edebileceğine ait düzenleme yapılıyor. Böylelikle teminat mukabilinde alacağı tahsil edebilmek için sıra cetveline karşı şikayet ve itiraz evresine geçilmesine gerek olmadığı net bir halde ortaya konuluyor. Öte yandan banka teminat mektubunun “süresiz” olduğu açıklığa kavuşturuluyor.
İCRADA “ÇOCUK TESLİMİ” UYGULAMASI KALDIRILIYOR
Kanunla, İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan “çocuk teslimi”, “çocukla şahsi münasebet tesisine dair ilamın icrası”, “çocuk teslimine ve çocukla şahsî münasebet kurulmasına dair ilamların icrasında uzman bulundurulması” ve “çocuk teslimi buyruğuna muhalefetin cezası” başlıklı hususlar yürürlükten kaldırılıyor.
Düzenlemeyle ayrıyeten “İhalenin feshi ve farkının tahsili” unsuru de yürürlükten kaldırılıyor. Kanunla, açık artırmada en yüksek teklif verilip de müddeti içinde ihale bedelinin yatırılmaması halinde alınan teminatın, takip borcu ve satış masrafları için belgeye gelir kaydedileceği düzenleniyor.
Düzenlemeyle, İcra ve İflas Kanunu’nda değişiklik yapılarak ihalenin büsbütün elektronik ortama alınması sağlanıyor. Buna ait yönetmelik ile çıkarılması gereken tarife, düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten itibaren 6 ay içinde çıkarılacak.
Haczedilen malların elektronik ortamda satışına ait kararların uygulanmasına, Adalet Bakanlığınca belirlenen vilayet yahut ilçelerde, buna ait yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlanacak ve en geç bir yılın sonunda ülke genelinde uygulamaya geçilecek. Kararların hangi vilayet yahut ilçede ne vakit uygulanacağı Adalet Bakanlığının resmi internet sitesinde duyurulacak.
Çıkarılacak tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel satış talep edilmiş olmasına karşın değer takdiri ile koruma ve satış masraflarının tamamının yatırılmadığı hallerde tarifenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tarifede belirlenen sarfiyatların yatırılması mecburî olacak. Bu müddet içinde sarfiyatlar peşin olarak yatırılmazsa satış talep edilmemiş sayılacak.
İhalenin feshine ait değişiklikler, ilgili unsurun yürürlüğe girdiği tarihte birinci derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleriyle Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmayacak. Fakat, ihale bedelinin yüzde 10’una kadar para cezasına mahkumiyete ait karar görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanacak. Temyiz kanun yolu incelemesi etabında bulunan belgeler bakımından para cezasının oranına ait değişiklik, tek başına bozma nedeni yapılamayacak. Yargıtay değişikliği uygulayarak kararı düzeltebilecek.
“Covid-19 izni” ile ilgili mevcut düzenlemedeki Sıhhat Bakanlığının önerisi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından “her keresinde 2 ayı geçmemek üzere 9 kere uzatılabilir” halindeki ibare, “her seferinde 2 ayı geçmemek üzere 12 kere uzatılabilir” olarak değiştiriliyor. Buna nazaran, salgın sebebiyle, açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan mahkumlar, kontrollü özgürlük önlemi uygulanarak cezasının infazına karar verilen mahkumların bu kapsamdaki müsaade müddeti 31 Mayıs 2022’ye kadar uzatılabilecek.
Avukatlık Kanunu’nda yapılan değişiklikle, kanunda yer verilen cezalardan birini gerektiren kabahatten ötürü hakkında kamu davası açılmış olması halinde, avukatlığa alınma isteği hakkındaki kararın bu kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesine karar verilebilecek.
Karar
