UYGUN Parti Küme Lideri Prof Dr. İsmail Tatlıoğlu Bütçe görüşmesinde sordu: “Erhan Usta Plan Bütçe görüşmelerinde size 3 kere sordu fakat hiç yanıt vermediniz” dedi.
Nedir bu bahis gelin birlikte bakalım:
06 Ocak 2011 Sabah Gazetesi haberi:
“Dünyanın en uzun ikinci köprüsü olacak İzmit Körfez Geçiş Köprüsü’nü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü de yapan Japon IHI şirketi inşa edecek. Projenin yüklenicisi Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay Ortak Teşebbüs Kümesi, önümüzdeki günlerde IHI ile mukavele imzalayacak. 6 milyar dolarlık proje içinde Körfez Geçiş Köprüsü’nün yaklaşık 1.4 milyar dolara mal olması bekleniyor.”
Sayıları bir daha tekrar edelim:
İstanbul-İzmir otoyol (Körfez geçiş dahil) imal maliyeti 6 milyar dolar. Bu maliyetin Osmangazi Köprüsü hissesi ise 1,43 milyar dolar. Köprüyü de esasen ana ihaleyi alan ortak teşebbüs kümesi Japon firmaya veriyor.
İhalenin toplam TL pahası 11,5 milyar lira. Ancak kur düşük olduğundan dolar bazında 6,0-6,5 milyar dolar ediyor. Köprü ise 1,2 milyar dolar ve yan irtibatlarla en fazla 1,43 milyar dolar maliyete bitiyor.
Not: İhaleyi alan konsorsiyum temel atmak için yaklaşık 3 yıl bekliyor. Halbuki ihaleye tek başına girmesi beklenen Cengiz-Kolin-Mapa-Limak sürpriz biçimde eleniyor.
***
Köprünün maliyetini tekrar edelim:
Temel üretim ihale maliyeti 1,2 milyar dolar
TEM irtibat yolları ile maliyet 1,3 milyar dolara yükseliyor.
Bu maliyete yüzde 5 tamamı kredi kullanımı kabul edilerek eklenen faiz yükü ile toplam maliyet 1,43 milyar dolar.
Biz buna kısaca 1,5 milyar dolar toplam köprü maliyeti diyelim.
***
Gelelim işin Hazine garantilerine yahut Devlet & Millet elbirliği ile ödeyeceğimiz faturaya.
İhalede köprü geçiş fiyatı 35 dolar olarak belirleniyor ancak bu fiyat ABD enflasyonuna bağlı endeksler oranında her yıl artıyor.
Yıllık geçiş garantisi 14 milyon 600 bin araç. Bu araç sayısı üzerinden yıllık Hazine garantisi 510 milyon dolar. Ancak şu anda bile köprü geçiş fiyatı 45 dolara nerede ise vardı.
2035 yılına kadar ortalama ABD enflasyonu üzerinden hesaplandığında araba başına dolar garantisi 46 doları geçiyor. Lakin biz şu anki fiyat üzerinden gidelim.
45 dolar * 14.600 bin araba = yıllık ödenecek para 655 milyon dolar.
Yaklaşık 20 yıl işletme üzerinden 13,1 milyar dolar toplam fatura. Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu küsurat hesapları da dikkate alarak toplam ödenecek paranın tam 13 milyar 015 milyon dolar olduğunu söylüyor.
Tam sayıyla söz edelim:
Toplam imal maliyeti: 1 milyar 430 milyon dolar (Kabaca 1,5 milyar dolar)
Toplam garanti meblağı: 13 milyar 015 milyon dolar
İddiası bakım tamir masrafı: 650 milyon dolar
İddiası faiz masrafı: 250 milyon dolar
Bir köprüden konsorsiyuma 2035 yılına kadar kalacak net (kar) para 10 milyar 685 milyon dolar.
***
Bakınız burada sayılarda küçük değişimler olabilir. Mesela Osmangazi Köprüsünün maliyetini 1,47 milyar dolar değil de 1,55 milyar dolar açıklayabilirler. Fakat bu köprü ihaleyi alan ve o günlerde basına yansıyan bilgilere nazaran hiçbir formda 1,8-2,0 milyar dolar vs etmez.
Verilen araç ve fiyat garantisi de aslında muhakkak. Yıllık 40 bin araba muadil araç ve 35 dolardan başlayan fiyatlar… O fiyat bugün 45 dolara geldi aslında.
Hatta burada hiç hesaba katılmayan kaçak geçiş ve ceza tahsilatı var. OGS-HGS bakiyesi dolu olan insanlara bile neden cezalar geliyor? Zira bu cezalardan da işletmeci şirket büyük hisse alıyor.
***
Artık son notu da ekleyelim:
Bakınız bu köprüde 13 milyar doların hepsini Hazine ödemiyor. Şirketin garanti geliri bu kadar tutmaktadır.
Mesela geçen araçlar 117 lira şu anda köprü parası ödüyor. O geçen araçlar başına en az 150 lirada da Hazine ödüyor. Geçmeyen araçların ise bütün parasını Hazine ödüyor. Burada da Hazine derken aslında Hazineden aktarılan paralarla Karayolları GM ödeme yapıyor.
(Köprü geçiş fiyatı dolar bazında yılbaşı kur dikkate alınarak belirleniyor. Bu kur seviyesi sabit kalsa gelecek yıl Osmangazi Köprüsü geçiş fiyatı 350 lirayı aşacaktır. Hazine bu fiyatın yeniden yarısından fazlasını Milletin vergileri ile ödeyecek ve oradan geçenler de yüksek bir meblağla köprüyü geçmiş olacaktır. Köprüden geçmeyenler ise aslında vergileri ile ödemeye devam edecektir)
İmal maliyeti 1,6 milyar doları geçmeyen bir köprüye yıllık 650 milyon dolar gelir garantisini sizce kim nasıl verebilir? Sorarım size, bu dava nasıl bir davadır….
Karar
